Phật Thuyết Kinh Xuất Diệu - Phẩm Bảy - Phẩm Học - Tập Một

Giảng giải: Tôn Giả Pháp Cứu

PHẬT THUYẾT KINH XUẤT DIỆU

Giảng giải: Tôn Giả Pháp Cứu

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Trúc Phật Niệm, Đời Dao Tần  

PHẨM BẢY

PHẨM HỌC  

TẬP MỘT  

Bỏ điều ác thân

Tự sửa việc thân

Người bỏ ác thân

Tu hạnh lành thân.

Bỏ điều ác thân: Tại sao nói là điều ác của thân?

Là bên trong tự biết lỗi của mình, nhưng lại đi bới lỗi của kẻ khác, đó là hành vi ác. Khi điều ác tràn đầy bên trong thì sắc mặt sẽ biến khác lạ. Có kẻ dùng tay đánh nhau gây thương tích cho thân hình. Những điều ác ấy đã khiến đời sống bây giờ và mai sau không yên ổn chút nào, rồi hoặc đọa vào ngạ quỷ, súc sanh với hình mạo xấu xí.

Nếu được sinh trở lại trong kiếp người thì tài năng cũng không bằng ai. Có một Phạm Chí lạ bị chó cắn, Phạm Chí tức giận thân tâm lẫy lừng, muốn trừng trị con chó dữ cho nó không còn hung hăng nữa.

Cha mẹ bảo Phạm Chí: Nếu con chó cắn Bà La Môn, thì Bà La Môn có thể cắn lại con chó không?

Phạm Chí thưa cha mẹ là phải trị con chó để nó không còn tự do cắn người.

Cha mẹ bảo: Con không nghe lời ta dạy, mà muốn làm theo ý mình thì tùy. Lúc ấy Phạm Chí này bắt con chó trói lại, lấy cây đánh nó. Lúc đánh chó như vậy xảy ra hai điều đáng tiếc là dây trói làm cho chân chó bị thương và vì quá đau làm chó són phân ra. Chúng sinh này cũng giống như vậy.

Chuyện bé xé ra to để chuốc hại vào thân. Chư Phật, Thế Tôn che chở chúng sinh với lòng từ rộng lớn, dạy dỗ chúng sinh không nên tranh chấp với nhau. Nhưng chúng sinh không vâng theo nên họ bị những cơn giận dữ trói buộc.

Từ đó sinh ra hai chuyện đáng tiếc là bị các thứ khổ trói buộc, rồi lại trải qua nhiều kiếp chịu khổ trong đường địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh. Rồi tuy được sinh lên làm người nhưng thân hình xấu xí. Các khổ não như thế không kể hết được.

Vì thế, Đức Thế Tôn nói: Bỏ điều ác thân.

Bỏ điều ác của thân được công gì?

Đáp rằng: Được hai thứ công đức là tiếng khen và gốc lành.

Hai công đức đó là:

1. Nếu ở trên Cõi Trời, thì được hưởng phước tự nhiên với điện đường bằng bảy chất báu lơ lửng giữa hư không.

2. Nếu sinh trong loài người thì thân tướng xinh đẹp, khôi ngô, ai thấy cũng vui mừng, đều đến nương tựa, chiêm ngưỡng. Giữa chốn đông đảo được hàng ngàn vạn người, tôn kính phụng thờ, như vầng trăng sang vằng vặc, các sao quy tụ chung quanh.

Cho nên nói: Bỏ điều ác thân.

Tự sửa việc thân: Tự sửa việc thân được công đức gì?

Được tiếng khen gì?

Đáp rằng: Được tiếng khen trong đời này, khi qua đời cũng còn tiếng thơm.

Được tiếng khen trong đời này là sao?

Như hiện giờ ta đi đứng qua lại, nếu hàng ngàn muôn người trông thấy thì họ cúng dường. Sau khi chết, thì được sinh lên Cõi Trời.

Tự sửa đổi các hành động của thân còn có công đức gì?

Đáp rằng: Bọn tà ma quỷ mị cũng không có dịp làm hại.

Do vậy tụng rằng:

Oán thù khắp thế gian

Mong bắt được kẻ thù

Gieo ác trở hại mình

Như rắn tự đầu độc.

Thân là gốc gây ra mọi đau khổ, tâm là đầu mối của mọi tai họa.

Vì thế Đức Thế Tôn nói: Phải tự sửa việc thân.

Vì sao nói người bỏ ác thân: Nơi hành vi ác hướng đến không phải chân thật.

Như Đức Phật đã nói: Tài sản gian ác, con cái hung dữ, y phục xấu, nơi ở xấu, đất nước ác thì đều gọi là ác. Hoặc dựa vào người quen biết mà làm ác.

Cho nên Đức Như Lai nói: Người bỏ ác thân.

Tu hạnh lành thân: Làm lành có hai việc như đã nói. Của cải tốt, con cái hiền lành, y phục đẹp, chỗ ở tốt, đất nước tốt, thân làm việc lành. Đối với giáo pháp, Phật, Thánh Chúng, Cha mẹ, Tôn Trưởng đều sinh tâm tôn kính, không dám xem thường.

Cho nên Phật nói:

Tu hạnh lành thân.

Giữ lời ác miệng

Tự sửa lời nói

Người bỏ lời ác

Giữ lời làm lành.

Vì sao nói: Giữ lời ác miệng?

Bên trong phải tự biết lỗi mình, nhưng lại còn đi bới móc lỗi của kẻ khác, đó là hành vi ác. Nếu giận dữ, miệng thốt lời chửi mắng, vô cớ gây ra lỗi lầm khiến hàng ngàn muôn người sinh ác ý với mình, thế mà không tự biết, cũng không tỉnh giác.

Về sau mắc quả báo xấu ác, thường sinh tâm giận tức. Kẻ mắng nhiếc kia sau đọa vào địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh, chịu khổ vô lượng. Nếu được sinh lên làm người thì thường bị chê bai, lời nói không ai tin.

Người giữ gìn lời nói, tự được phước báo, được sinh lên Cõi Trời hưởng vui sướng tự nhiên. Nếu sinh làm người sẽ không nghe những lời nói thô tục.

Cho nên nói: Giữ lời ác miệng.

Tự sửa lời nói: Được công đức gì?

Đáp rằng: Được hàng ngàn muôn người khen ngợi, họ truyền tụng với nhau rằng người này lương thiện, lời nói, việc làm ăn khớp nhau, không nói lời thô ác.

Không tìm lỗi xấu của người khác, không chê bai lỗi người. Lời nói nghiêm nghị, không nói thêm.

Cho nên nói: Tự sửa lời nói.

Người bỏ lời ác: Có hai ý nghĩa: Hoặc im lặng như Hiền Thánh, hoặc nói đúng theo chánh pháp, đúng theo chánh nghĩa. Hễ muốn nói ra lời gì thì trước phải tự xét. Lời nói gây hại cho thân, không phải chỉ riêng một người nào. Nếu thốt ra lời thô tục sẽ bị người chán ghét, đi đứng tới lui, không ai kính nể.

Cho nên nói: Người bỏ lời ác.

Giữ lời làm lành: Những người tu theo hạnh lành có lòng thương người, nói năng hòa nhã, dịu dàng, không gây tổn thương tâm ý kẻ khác, nên được mọi người thương mến, tưởng nhớ.

Cho nên nói:

Giữ lời làm lành.

Giữ ý nghĩ ác

Tự giữ ý nghĩ

Người bỏ nghĩ ác

Giữ ý làm lành.

Giữ ý nghĩ ác: Trong ba hành thì ý hành đứng đầu. Trong khoảng một niệm của ý có thể làm cho thành quách, xóm làng thành nơi hoang dã.

Như trong Kinh chép, Đức Phật nói: Thế nào cư sĩ, ông có nghe nói lưu sa không dã, tùy Sa Môn không dã, nhàn tĩnh không dã chăng?

Trưởng Giả bạch Phật: Con có nghe lưu sa không dã, tùy Sa Môn không dã, nhàn tĩnh không dã.

Đức Phật bảo cư sĩ: Thế nào cư sĩ, ai đã tạo ra lưu sa không dã, tùy Sa Môn không dã này?

Trưởng Giả bạch Phật: Đều do ý niệm ác của thần tiên, dùng chú thuật tạo ra lưu sa không dã, tùy Sa Môn không dã này.

Như Kinh Tu Hành chép: Mười chín người tu hành chánh hạnh, chỉ có một người không chịu ở nơi vắng vẻ và khẩu nghiệp và tâm người ấy xấu ác, người giữ hành không cho người ấy ở chỗ đồng trống vắng vẻ.

Đức Phật liền bảo ông: Ông có tâm ác, cứ nghĩ đến điều bất thiện. Vậy nên ở trong nhân gian đọc tụng Kinh sách, làm việc giúp chúng, giữ gìn tâm ý tán loạn thì rồi cũng chứng đạo quả.

Dù ở nơi vắng vẻ muốn làm cho ý vắng lặng thì ý nghĩ mới tán loạn, sinh ra hành vi bất thiện, tự đưa đến diệt vong, không đến được con đường lành. Người không giữ ý, chỉ tùy theo ý mà gây ra lỗi thì đọa vào địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh. Giả sử được sinh lên làm người, thì sẽ sống ở chỗ thấp kém, bị mọi người ghét bỏ, ai thấy cũng không vui.

Người giữ được tâm ý mình, nếu sinh lên Cõi Trời sẽ được thọ hưởng giường bằng vàng tự nhiên, ghế ngọc, điện đường bằng bảy thứ báu. Nếu sinh lên làm người thì sẽ được mọi người kính yêu.

Cho nên nói: Giữ ý nghĩ ác.

Tự giữ ý nghĩ: Ý thức rong ruổi thật khó ngăn cấm. Từ ý thức phát sinh ra niệm rồi thành ra việc. Khi thân gặp điều nguy hại thì mọi việc làm tốt đẹp bị lui sụt. Việc tu chứng lui sụt, do đó chuyển xuống phàm phu.

Cho nên nói: Tự giữ ý nghĩ. Người bỏ nghĩ ác thì phải dừng tâm lăng xăng, vắng lặng, không sinh tâm đắm mê, giữ tâm làm đúng, giữ ý chuyên nhất.

Cho nên nói: Tự giữ ý nghĩ.

Giữ ý làm lành: Ý nghĩ việc lành, thân tu chánh pháp, miệng nói giáo nghĩa. Hai việc từ ý, cho đến vô vi.

Cho nên, nói:

Giữ ý làm lành.

Thân bỏ việc ác

Miệng bỏ lời ác

Ý bỏ nghĩ ác

Và các nhơ bẩn.

Thân bỏ việc ác: Bỏ việc làm ác của thân, dứt hẳn không còn sót lại chút nào.

Cho nên nói: Thân bỏ việc ác.

Miệng bỏ lời ác: Khi miệng nói ra không phơi bày việc ác,cũng không rêu rao việc ác.

Cho nên nói: Miệng bỏ lời ác.

Ý bỏ nghĩ ác: Ý không nghĩ đến mọi điều ác, không sinh tâm làm hại chúng sinh.

Cho nên nói: Ý bỏ nghĩ ác.

Và các nhơ bẩn: Ý thức duyên theo với các pháp bất thiện bên ngoài thì chẳng những không có lợi cho mình mà cũng không có lợi cho kẻ khác. Phải làm cho nó dứt hẳn, không để phát sinh.

Cho nên nói:

Và các nhơ bẩn.

Thân làm việc lành

Miệng nói lời lành

Ý nghĩ điều lành

Vô dục, lậu hết.

Thân làm việc lành: Thân không làm việc ác. Thân có ba việc là không giết hại, không trộm cắp, không dâm dật. Tu ba nghiệp này, sửa đổi hành vi của thân để cúng dường Phật, Pháp và Chúng Tăng. Quét dọn, tu bổ những tháp cũ sụp lở.

Cho nên nói: Thân làm việc lành.

Miệng nói lời lành: Miệng có bốn lỗi là: Không nói dối, không nói lời thô lỗ, không làm cho đôi bên tranh chấp và không thêu dệt. Khen ngợi công đức Phật, khen ngợi pháp và Tỳ Kheo Tăng. Chăm sóc cha mẹ, thầy bạn, bậc Trưởng Lão.

Cho nên nói: Miệng nói lời lành.

Ý nghĩ điều lành: Ý có ba lỗi: Không ganh ghét, giận dữ, tà kiến. Chỉ làm phát sinh các công đức lành, không điên đảo chạy theo tà kiến.

Cho nên nói: Ý nghĩ điều lành.

Vô dục, lậu hết: Người không còn dục thì tâm lượng của họ rộng lớn vô hạn. Lậu hết là các ấm ái trì nhập không còn phát sinh, không còn khởi lên được nữa.

Cho nên nói:

Vô dục, lậu hết.

Thân làm việc lành

Miệng, ý cũng vậy

Hiện tại, đời sau

Mãi sinh chỗ lành.

Thân làm việc lành: Hỏi rằng: Như trên thân đã làm việc lành còn thiếu sót điều gì sao ở đây lặp lại nữa?

Đáp rằng: Những người được Như Lai giáo hóa, họ thọ giáo đã nhiều, có những người còn muốn nghe rộng thêm ý nghĩa của nó. Có người lại thích nghe nói đơn giản chỗ cốt yếu. Khái lược về chỗ cốt yếu là nêu lên đại khái nỗi khổ của thâm năm ấm này.

Nếu muốn nghe rộng về nghĩa này thì phải phân biệt rõ hành động của thân, miệng, ý. Mỗi thứ đều phải theo thứ lớp giải thích nghiệm chứng theo từng loại. Lại có người vừa muốn nghe Đức Phật nói rộng, vừa muốn nghe nói tóm tắt.

Cho nên Như Lai giảng rộng bài kệ này như đã nói là: Thân làm việc lành, đó là nói rộng.

Câu: Miệng và ý cũng thế là nói tắt.

Như Lai quán xét ý chúng sinh ưa thích điều gì mà Ngài nói nghĩa ấy giúp họ được ân giáo hóa, đồng thời Ngài cũng muốn cho nguyện vọng của họ được đầy đủ.

Các hạnh lành làm lợi ích chúng sinh, thường được thành tựu, nên nói: Thân làm việc lành, miệng, ý cũng thế.

Từ đời này cho đến đời sau, mãi mãi được phước vui không cùng, mãi mãi sinh vào chỗ lành, được phước có hai: Phước thế tục và phước vô lậu.

Cho nên nói:

Mãi sinh chỗ lành.

Nhân từ không giết

Thường giữ gìn thân

Chỗ ấy bất tử

Thảnh thơi không lo.

Nhân từ không giết: Không bao giờ giết hại và gây phiền muộn cho chúng sinh. Không cướp đoạt tài sản kẻ khác, không xâm phạm vợ kẻ khác. Cái gọi là lòng nhân chính là thực hiện các điều lành của Bậc Thánh Hiền.

Cho nên nói: Nhân từ không giết.

Thường giữ gìn thân: Đêm ngày cẩn thận, chế ngự mọi hành động, của thân như giữ gìn chiếc bình đẹp. Thà chịu mất mạng, chịu bị chết chém, chứ không bao giờ dựa vào thân mạng này mà gây ra những việc không tốt.

Thuở xưa, có gia đình thuộc giai cấp Chiên Đà Lợi sinh được bảy người con trai, sáu người anh đều chứng quả Tu Đà Hoàn.

Người con út vẫn còn là phàm phu. Bà mẹ của những người Chiên Đà Lợi này đã chứng quả A Na Hàm. Bảy anh em đều thọ năm giới, làm đệ tử Phật. Pháp luật nước ấy theo phong tục cũ, việc làm cốt yếu của hạng Chiên Đà Lợi là giết người. Nếu trong nước có người nam người nữ nào phạm tội giết người, dâm dật, trộm cắp và các tội nặng khác thì đều giao cho hạng Chiên Đà Lợi này giết chết.

Lúc bấy giờ, Vua nước này cho gọi người con lớn đến bảo rằng: Hôm nay có người đáng phải tội chết, ngươi hãy đem giết.

Anh này đến trước Vua tha thiết trình bày: Xin đại vương hãy rộng lòng tha thứ, tôi đã thọ năm giới cấm và làm đệ tử Phật, không dám làm việc giết hại. Tôi luôn giữ mình cẩn thận, không dám nghĩ đến việc quấy, tôi thà chịu chết chứ không phạm giới, dù sát hại loài trùng kiến đi nữa.

***

Tổng hợp