Phật Thuyết Kinh đại Bảo Tích - Pháp Hội Thứ Mười Sáu - Pháp Hội Bồ Tát Kiến Thiệt - Phẩm Thứ Hai Mươi Năm - Phẩm Lục Giới Sai Biệt - Phần Một

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế

PHẬT THUYẾT

KINH ĐẠI BẢO TÍCH

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Nan Liên Đề Gia Xá, Đời Cao Tế  

PHÁP HỘI THỨ MƯỜI SÁU

PHÁP HỘI BỒ TÁT KIẾN THIỆT  

PHẨM THỨ HAI MƯƠI NĂM

PHẨM LỤC GIỚI SAI BIỆT  

PHẦN MỘT  

Bấy giờ Tịnh Phạn Vương và quyến thuộc thấy A tu la nhẫn đến Trời Quảng Quả cúng dường Phật được thọ ký, cũng nghe Trời Tịnh Cư nói kệ tán thán Phật, lại thấy ngoại đạo cũng được thọ ký, nhà Vua suy nghĩ rằng: Việc ấy hy hữu chẳng nghĩ bàn được. Đức Thế Tôn rất khéo nói như vậy, tất cả thế gian rồi đều vui mừng. Do ái luyến con trai mình nên Tịnh Phạn Vương đối với Đức Phật tình ý rất ân cần.

Đức Thế Tôn nói với Tịnh Phạn Vương rằng: Pháp của Phật nói, trước giữa sau đều thiện cả, nghĩa ấy sâu xa, vị ấy thuần thiện thanh tịnh không xen tạp thanh bạch không ô nhiễm, nói rõ pháp phạm hạnh.

Những phạm hạnh gì?

Đó là pháp môn phân biệt lục giới. Nay Vua nên lắng nghe khéo suy nghĩ sẽ vì Vua mà nói.

Vua nói: Lành thay, nay tôi nghe kỹ xin Phật nói cho.

Đức Phật nói: Này Đại Vương! Gì là pháp môn phân biệt lục giới?

Này Đại Vương lục giới được nói đó là trượng phu, lục xúc nhập cũng là trượng phu, thập bát ý thức cảnh giới cũng là trượng phu.

Này Đại Vương! Cớ gì Phật nói lục giới tức là trượng phu?

Những gì là lục giới?

Đó là địa giới, thủy giới, hỏa giới, phong giới, không giới và thức giới. Nói rằng lục giới là trượng phu đó là đây vậy.

Cớ gì Phật nói lục xúc nhập gọi là trượng phu?

Nhũng gì là lục xúc nhập?

Đó là vì nhãn xúc nhập thấy các sắc, nhĩ tỷ thiệt thân cũng như vậy, nhẫn đến vì ý xúc nhập biết các pháp. Nói rằng lục xúc nhập là trượng phu đó là đây vậy.

Có gì Phật nói mười tám ý thức cảnh giới là trượng phu?

Gì là mười tám ý thức cảnh giới?

Đó là nhãn thấy được sắc khả ý do ức tưởng phân biệt mà sanh tư giác, thấy sắc bất khả ý cũng ức tưởng phân biệt mà sanh tư giác, thấy sắc xả ý cũng ức tưởng phân biệt mà sanh tư giác. Nhĩ tỷ thiệt thân cũng như vậy. Nhẫn đến ý biết pháp khả ý, biết pháp xả xứ ý đều ức tưởng phân biệt. Nói rằng thập bát ý thức cảnh giới là trượng phu đó là đây vậy.

Này Đại Vương địa giới có hai thứ: Đó là nội và ngoại. Nội địa giới là trong tự thân được có những thứ cứng rắn có được có lấy như là tóc long móng răng da thịt gân xương tủy não ngũ tạng lục phủ đại tiện ngoại địa giới là ngoài thân có những thứ cứng rắn chẳng được chẳng lấy.

Này Đại Vương! Địa giới trong thân, lúc nó sanh không từ đâu đến, lúc nó diệt cũng không đi đâu.

Này Đại Vương: Có lúc nữ nhân tự phân biệt tôi là nữ nhân, thấy nam tử kia lại sanh phân biệt kia là nam tử, bèn sanh ý tưởng dục ưa muốn hòa hiệp mà sanh ái nhiễm nơi nam tử ấy. Có lúc nam tử ấy tự phân biệt tôi là nam tử, thấy nữ nhân kia bèn sanh phân biệt kia là nữ nhân rồi sanh ái nhiễm. Nam tử và nữ nhân ấy đều sanh ái nhiễm mà cùng hòa hiệp. Do hòa hiệp mà có Ca La Lã.

Này Đại Vương! Nam tử phân biệt ấy và sự được phân biệt, cả hai đều bất khả đắc, nam tử và tánh nam tử cũng bất khả đắc, do đó chẳng tương tục mà sanh phân biệt.

Phân biệt ấy tự tánh cũng bất khả đắc. Như phân biệt tự tánh bất khả đắc, hòa hiệp và hòa hiệp tự tánh cũng bất khả đắc, Ca La Lã và Ca La Lã tự tánh cũng bất khả đắc.

Nếu tự tánh bất khả đắc thì nó làm sao sanh được Yết Bồ Đàm?

Này Đại Vương! Nhân phân biệt mà sanh ra có thứ cứng rắn ấy. Thứ cứng rắn lúc sanh không có từ đâu đến.

Này Đại Vương! Có lúc thân này rốt cuộc làm tử thi. Tử thi cứng rắn ấy lúc biến hoại nó chẳng về phương Đông cũng chẳng về phương Nam phương Bắc phương Tây bốn cạnh trên dưới. Như trên ấy, đó là nội thân địa giới.

Này Đại Vương! Có lúc thế gian đây đều trống rỗng, lại sanh Phạm Thiên cung điện Thất Bảo. Tướng cứng rán của cung điện ấy lúc sanh không từ đâu đến.

Tướng cứng rắn của cung điện Thất Bảo Trời Tha Hóa Tự Tại, Trời Hóa Lạc, Trời Đâu Suất, Trời Dạ Ma, Trời Đao Lợi, Trời Tứ Thiên Vương, lúc sanh không từ đâu đến.

Núi Thiết Vi, núi Đại Thiết Vi cứng rắn, lúc sanh không từ đâu đến. Nhẫn đến núi Tu Di, khắp Cõi Tam Thiên Đại Thiên, tất cả thứ cứng rắn trong ấy, lúc sanh không từ đâu đến. Đại Địa này dày một trăm sáu mươi vạn do tuần, lúc sanh không từ đâu đến.

Này Đại Vương! Có lúc Thế Giới này hư hoại. Lúc sắp hoại, Đại Địa hoặc bị lửa cháy nát, hoặc bị nước trôi rã, hoặc bị gió thổi tan. Lúc lửa cháy Đại Địa này cho đến khói tro không còn thấy, như dầu tô bị lửa cháy tan biến không sót thừa, như lấy muối bỏ vào nước tiêu tan hết cả.

Lúc bị gió thổi hoại cũng không còn sót thừa, như gió mạnh tỳ lam thổi tan mất bầy phi điểu không còn sót thừa. Địa giới trong ấy lúc tan diệt cũng không đi đâu.

Này Đại Vương! Đúng vậy đúng vậy, nội thân địa giới và ngoại thân địa giới, lúc nó sanh không từ đâu đến, lúc nó diệt cũng chẳng đi đâu. Lúc nó sanh cũng không lúc nó trụ cũng không. Sanh và trụ hai thời gian thể tánh đều không.

Này Đại Vương! Thủy giới cũng có hai thứ: Nội và ngoại. Nội thân thủy giới là những thứ nước, tánh nước, thể nước, hoặc nhuần, tánh nhuần, thể nhuần ở trong thân, như nước mắt, nước mũi, mồ hôi, nước miếng, mủ, máu, đàm, mỡ, tủy, sữa, tiểu tiện. Ngoại thân thủy giới là những nước tánh nước thể nước và nhuần tánh nhuần thể nhuần mà thân chẳng được chẳng nhiếp.

Này Đại Vương! Thủy giới trong thân ấy, lúc nó sanh không từ đâu lại, lúc nó diệt cũng chẳng đi đâu. Như lúc thấy người yêu thương thì trong mắt chảy nước mà lúc bị khổ trong mắt cũng chảy nước, lúc nghe pháp kính tin nước mắt chảy ra mà bị phong hàn cũng chảy nước mắt, lúc mắt nhặm đỏ cũng vậy. Nước mắt ấy, lúc sanh không từ đâu đến, lúc diệt cũng chẳng đi đâu. 

Này Đại Vương có lúc thủy giới trong thân tăng trưởng quá nhiều có thể diệt hỏa giới trong thân. Lúc hỏa giới ấy diệt, nó không đi đến đâu. Có lúc hỏa giới trong thân quá tăng thạnh hay làm khô cạn thủy giới trong thân. Lúc bị đốt cạn, thủy giới ấy đi không đến đâu.

Này Đại Vương! Hỏa giới và thủy giới trong thân ấy, lúc sanh nó không từ đâu đến, lúc diệt nó chẳng đi đâu. Lúc sanh nó cũng không, thể tánh nó tự không.

Này Đại Vương! Có lúc Thế Giới này hư hoại. Lúc Thế Giới này sắp hoại, trong không gian nổi lên ba mươi hai lớp mây đầy trùm trắp tam thiên đại thiên Thế Giới đến năm trung kiếp mưa lớn không dứt, giọt mưa như tượng vương đái. Sau đó lại trải qua năm trung kiếp mưa thật to lớn, nước ngập đầy đến Phạm Thiên.

Này Đại Vương! Thủy giới to lớn ấy, lúc đầu sanh không từ đâu đến.

Này Đại Vương! Lại có lúc Thế Giới này hư hoại. Lúc sắp hoại, trong Thế Giới này có hai mặt nhật xuất hiện, bấy giờ suối nguồn sông nhỏ đều khô cạn.

Kế đến có bốn mặt nhật xuất hiện, bấy giờ nguồn nước của các sông lớn đều khô hết. Kế đến có năm mặt nhật xuất hiện, bấy giờ nước trong đại hải lần lần khô cạn từ một do tuần, lần lần khô cạn đến mười do tuần, trăm do tuần, ngàn do tuần, vạn do tuần, đến bốn vạn bốn ngàn do tuần đều khô cạn.

Bấy giờ nước còn thừa trong đại hải từ bốn vạn do tuần, lần lần còn ba vạn, hai vạn, một vạn, chín ngàn, tám ngàn đến còn một ngàn do tuần, lần lần cạn còn thừa chín trăm tám trăm đến một trăm do tuần, lần lần cạn còn thừa chín mươi đến còn mười do tuần, cạn lần còn thừa chín đến một do tuần, cạn lần còn thừa năm dặm đến mười đa la thọ, chín đến còn một đa la thọ, cạn lần cho đến chỉ còn vũng ướt như dấu chơn.

Bấy giờ trong đại hải chỉ còn chút tướng ẩm ướt như lúc tròi mưa thoạt ướt thoạt khô. Lần đến lúc trong đại hải hơi nước chỉ còn thắm mặt ngón tay.

Này Đại Vương! Thủy giới ấy lúc lần lần diệt, nó đi chẳng đến đâu, mười phương đều không đến, lúc sanh nó cũng không, lúc trụ nó cũng không, lúc diệt nó cũng không. Tánh thủy giới ấy bất khả đắc chỉ có riêng tác dụng thôi. Nhưng tác dụng ấy chẳng phải nam chẳng phải nữ không có tướng để được.

Này Đại Vương hỏa giới cũng có hai thứ: Nội và ngoại. Nội hỏa giới là trong thân chỗ có hỏa, hỏa thể, hỏa tướng và nhiệt, nhiệt thể, nhiệt tướng. Đó là trong thân có hơi ấm nóng hay làm tiêu hóa thức uống ăn nhập vào số nhiệt độ ấy. Ngoại hỏa giới là những hỏa, thể hỏa, tướng hỏa và hơi ấm nóng ở ngoài thân chẳng lấy chẳng thọ ấy.

Này Đại Vương! Có lúc Ca La Lã trong bào thai, thân nội hỏa giới tăng thạnh làm thủy giới lần kém nên Ca La Lã đặc lần cứng lần. Như, đồ kim khí do hỏa lực mà lần cứng rắn. Ca La Lã cứng đặc thì gọi là Yết Bồ Đàm.

Yết Bồ Đàm do hỏa lực mà thành tên là Ty Thi Ca. Ty Thi Ca do hỏa lực mà thành tên là kiên cố, kiên cố do hỏa lực mà thành mọc ra năm nhánh.

Đúng vậy, này Đại Vương! Thủy giới ấy do hỏa giới thành thục như vậy như vậy. Thủy giới ấy lần đặc lần cứng mà thành khối thịt.

Này Đại Vương! Lúc hỏa giới ấy sanh, nó không từ đâu lại, mà có thể đốt tiêu thủy giới.

Này Đại Vương! Có lúc trong thân người hỏa giới lần diệt tận. Vì hỏa giới diệt tận nên đồ ăn uống không tiêu hóa mà người bệnh ấy không thể ăn uống được. Vì không ăn uống được nên hỏa giới diệt hết mà người bệnh phải chết.

Này Đại Vương! Hỏa giới lúc diệt, nó chẳng đi đến mười phương. Lúc sanh nó cũng không, lúc diệt nó cũng không, mà hỏa giới ấy từ nào thể tánh nó tự không.

Này Đại Vương! Có thời kỳ Thế Giới hư hoại. Lúc Thế Giới hoại hỏa giới ngoài thân tăng thạnh cháy đỏ suốt khắp cả Tam Thiên Đại Thiên Thế Giới.

Này Đại Vương! Lửa ngoài thân ấy, lúc sanh không từ đâu đến.

Này Đại Vương! Lại có lúc khối lửa lớn ấy cháy khắp Cõi Đại Thiên rồi tắt. Lúc lửa ấy diệt, nó chẳng đến đâu, chẳng đến mười phương.

Này Đại Vương! Hỏa giới ngoài thân ấy, lúc sanh cũng không, lúc diệt cũng không, thể tánh nó tự không, chẳng phải có, chẳng thể được. Chỉ là riêng dụng, nhưng riêng dụng ấy chẳng phải nam chẳng phải nữ.

Này Đại Vương! Phong giới cũng có hai thứ: Nội và ngoại.

Gì là phong giới trong thân?

Trong thân mình và trong thân người được có phong giới bị thọ bị lấy, thể phong, danh phong, tốc tật, thể tốc tật, danh tốc tật.

Đó là ở nơi tứ chi là phong, ở nơi tỳ vị là phong đi nơi năm vóc là phong, đi nơi lóng đốt chi phần là phong, hơi thở ra vào cũng là phong. Nói tóm lại, đi khắp trong thân thể đều là phong.

Có lúc phong giới trong thân ấy tăng thạnh tập hiệp có thể làm cho thủy giới khô khan, cũng có thể làm tổn giảm hỏa giới, do đó thân người không nhuận trạch cũng không ấm nóng, bụng phình trướng, tay chân co cúng, các mạch máu căng đầy, gân nóng rút giựt rất đau khổ hoặc phải chết.

Này Đại Vương! Phong giới trong thân ấy, lúc sanh không từ đâu đến.

Này Đại Vương! Người bịnh phong ấy hoặc gặp lương y cho đúng thuốc hay nên bịnh phong dứt hết. Lúc phong giới ấy diệt, cũng không đi đâu. Lúc nó sanh cũng không, lúc nó diệt cũng không, thể tánh nó tự không.

Gì là phong giới ngoài thân?

Này Đại Vương! Ngoài thân được có, thân chẳng thủ chẳng thọ, thể phong, danh phong, tốc tật, danh tốc tật, đây gọi là phong giới ngoài thân.

Này Đại Vương! Có lúc ngoại phong giới ấy tăng thạnh tập hiệp làm rụng lá gãy nhánh, gãy cây trốc gốc, lở non ngã núi, tan nát thành vi trần, cả Cõi Đại Thiên này bị gió mạnh ấy thổi lăn chuyển xoay tròn.

Như thợ gốm lấy gậy xoay chuyển vòng khuôn, Cõi Đại Thiên này bị gió thổi xoay tròn cũng vậy. Như chút ít bột mịn bị gió thổi tan khó thấy được, Cõi Đại Thiên này bị gió mạnh thổi tan thành vi trần cũng khó thấy được.

Như lúc có gió lớn lấy nắm đất rải theo gió bay tan khó thấy được, Cõi Đại Thiên này lúc bị gió mạnh thổi tan cũng khó thấy được như vậy.

Này Đại Vương phong giới ngoài thân ấy, lúc sanh không từ đâu đến. Lại như đầu mùa hạ không gió cây cỏ khô héo.

Này Đại Vương! Ngoại phong giới ấy, lúc diệt nó không đi đâu. Phong giới ấy lúc sanh cũng không, lúc diệt cũng không, thể tánh nó tự không.

Này Đại Vương! Nội phong giới và ngoại phong giới ấy cả hai đều không. Thể tánh nó tự ly, tướng cũng tự ly, tánh cũng bất khả đắc, tướng diệt cũng ly.

Tại sao?

Vì phong giới ấy chẳng phải tác, không có tác giả vậy.

Này Đại Vương! Gì là hư không giới?

Nó cũng có hai thứ: Nội và ngoại.

Gì là nội hư không giới?

Hoặc trong thân mình, hoặc trong thân người được thọ được lấy, đó là hư không, thể hư không, danh hư không, trong thân sanh ra ấy nhập vào số các ấm các xứ và các giới bao nhiêu những lỗ huyệt. Đây gọi là nội hư không giới.

Gì là ngoại hư không giới?

Đó là ngoài thân có chẳng phải sắc, rỗng không nhẫn đến không có lông nhỏ ấy gọi là hư không. Đây gọi là ngoại hư không giới.

Này Đại Vương có lúc do nghiệp nhân duyên nên sanh các nhập. Các nhập ấy được sanh rồi vây quanh không giới, bấy giờ được gọi là vào số nội hư không giới.

Này Đại Vương trong mỗi mỗi pháp như vậy suy cầu không một nhãn nhập có thể được, chỉ có tác dụng.

Này Đại Vương do có gì mà không?

Vì địa giới thanh tịnh vậy. Như địa giới thanh tịnh nên không, thủy hỏa phong giới thanh tịnh nên cũng không như vậy, nó không từ đâu đến.

Này Đại Vương! Có lúc tất cả các sắc đều hoại diệt làm hư không.

Tại sao?

Vì hư không giới vô tận vậy.

Này Đại Vương! Chỉ nội hư không giới an trụ bất động. Như vô vi Niết Bàn giới an trụ bất động, phải biết hư không giới khắp tất cả chỗ cũng vậy.

Này Đại Vương! Như có người ở đồng hoang trống đào đất làm ao làm giếng.

Ý Đại Vương thế nào, hư không ấy từ đâu đến?

Bạch Thế Tôn! Nó không từ đâu đến.

Này Đại Vương! Nếu người ấy lấy đất đắp lại.

Ý Đại Vương thế nào, hư không ấy đi đến đâu?

Bạch Thế Tôn! Nó không đi đến đâu.

Tại sao?

Bạch Thế Tôn! Hư không giới ấy không đến không đi.

Tại sao?

Vì hư không giới ấy chẳng phải nam chẳng phải nữ vậy.

Này Đại Vương! Ngoại hư không giới cũng bất động tánh nó không biến đổi. Hư không giới rỗng không chẳng phải là pháp có.

Tại sao?

Vì hư không giới chẳng phải nam chẳng phải nữ vậy.

Này Đại Vương! Gì là thức giới?

Như nhãn làm chủ phan duyên nơi sắc, vì đối sắc mà biết nên thức sanh ra hoặc biết được xanh vàng đỏ trắng các màu sắc, cũng biết được dài vắn to nhỏ các hình sắc. Tất cả những vật sắc mà nhãn thức thấy được ấy gọi là nhãn thức giới.

Cũng vậy, hoặc biết tiếng, biết hương, biết vị, biết xúc, hoặc biết pháp, hoặc biết sáu căn sở duyên sở tri thì gọi đó là nhĩ thức giới đến gọi là ý thức giới.

Này Đại Vương! Lại thức giới ấy chẳng y nương các căn, cũng chẳng y nương nơi giới.

Tại sao?

Vì chẳng phải địa tịnh sắc làm nhãn nhập, chẳng phải thủy hỏa phong tịnh làm nhãn nhập.

Tại sao?

Chẳng phải địa giới thanh tịnh và các pháp khác làm nhãn nhập và người có đủ nhãn nhập, chẳng phải thủy hỏa phong giới thanh tịnh sắc và các pháp khác làm nhãn nhập và người có đủ nhãn nhập.

Tại sao?

Vì các pháp vô tri vô liễu biệt vậy, không kham năng vậy, chẳng phải sơ trung hậu vậy, chẳng phải nội ngoại trung gian vậy.

Này Đại Vương: Thức giới ấy biết cảnh trước rồi liền dứt mất chẳng còn sanh lại. Thức ấy lúc sanh không từ đâu đến, lúc diệt nó cũng không chỗ đến.

Này Đại Vương! Gì gọi là nhãn nhập?

Đó là bốn đại chủng cấu thành sắc thanh tịnh. Các pháp thể tánh nếu là tự không, thì có gì là thanh, có gì là trược. Trong các pháp không có tịnh uế thì sao lại ở trong các pháp mà thấy có tịnh uế.

Như vậy, này Đại Vương! Vì thế nên biết nhanh nhập quyết định thể tánh cứu cánh không tịch, tiền tế hậu tế đều bất khả đắc.

Tại sao?

Vì vị lai chưa đến nên bất khả đắc, quá khứ đã diệt nên cũng bất khả đắc. Vị lai và sự vị lai bất khả đắc. Nhãn xứ ấy cũng bất khả đắc, vì tự tánh ly vậy.

Nếu thể tánh bất khả đắc thì cũng không có được tánh nam và tánh nữ. Đã không có tánh nam và tánh nữ thì nào có ngã ngã sở.

Này Đại Vương! Nếu có ngã ngã sở, đó là cảnh giới ma. Không ngã không ngã sở thì gọi là cảnh giới Chư Phật Như Lai.

Tại sao?

Vì tất cả pháp ly ngã ngã sở vậy.

Này Đại Vương! Như thiệt biết rõ nhãn nhập không, nhãn nhập tự tánh không.

Tại sao?

Vì nhãnh nhập ấy tướng nó bất khả đắc, thế nên nhãn nhập ấy thể tánh nó không tịch. Tánh không ấy ly tướng nhãn nhập, đây gọi là vô tướng. Ở nơi tướng không mong cầu nên gọi là vô nguyện. Đây là ở nơi nhãn nhập ba môn giải thoát hiện ra trước.

Này Đại Vương! Gì là nhĩ nhập giới đến thân nhập giới?

Này Đại Vương! Tất cả pháp ấy đối ba giải thoát môn, hiện tiền quyết định đến Pháp Giới cứu cánh khắp hư không, chẳng gọi được, chẳng nói được, chẳng dùng được, chẳng chỉ được, không tranh luận, không ngữ ngôn, chẳng đo lường được.

Này Đại Vương! Đem nhãn đối sắc gọi là điên đảo, nhĩ đối thanh, tỷ đối hương, thiệt đối vị, thân đối xúc, ý đối pháp, gọi là điên đảo. Vì thế các pháp gọi là ý cảnh giới.

Này Đại Vương! Nhãn nhập đối sắc qua thấy lấy dính có ba thứ ngại: Ngó thấy cảnh thuận sanh ý tưởng ái luyến, nếu thấy cảnh trái sanh ý tưởng sân khuể, thấy cảnh trung dung sanh ý tưởng không tham không sân, năm nhập kia đối cảnh cũng có ba thứ ngại như vậy, nếu duyên cảnh thuận sanh tâm ái, duyên cảnh nghịch sanh tâm sân, duyên cảnh trung dung sanh tâm ngu hoặc. Cảnh giới như vậy là chỗ sở hành của ý. Vì ý đi khắp nên gọi là ý cảnh giới.

Này Đại Vương! Ý ấy hành nơi sắc thuận thì sanh tham dục, hành nơi ssác trái thì khởi sân nộ, hành sắc trung dung thì khởi ngu si. Như vậy, ý hành nơi thanh hương vị xúc cũng đều có ba sự khởi tham sân si. Nghĩa là ý duyên cảnh thuận ý pháp sanh tham dục, ý duyên cảnh trái ý pháp sanh sân khuể, ý duyên cảnh trung dung ý pháp sanh khởi vô minh ngu si.

Này Đại Vương! Phải như vậy mà biết nơi các căn dường như ảo hóa, biết cảnh giới ấy như mộng.

Này Đại Vương! Như người trong mộng cùng các thể nữ và đại chúng vui vậy. Người ấy sau khi thức dậy ghi nhớ sự việc trong mộng nào đại chúng nào các thể nữ.

Ý Đại Vương thế nào, sự việc được thấy trong mộng có thiệt chăng?

Bạch Thế Tôn! Không có thiệt.

Này Đại Vương! Người ấy đang lúc ở trong mộng cho là thiệt, có phải là trí chăng?

Bạch Thế Tôn! Không phải trí.

Tại sao?

Đại chúng và thể nữ được thấy trong mộng cứu cánh là không, cũng là bất khả đắc, huống lại cùng nhau vui vậy. Người ấy chỉ tự khổ nhọc, trọn không có thiêt.

Này Đại Vương! Các phàm phu ngu si không học chánh pháp, thấy sắc khả ý, mắt thấy sắc rồi sanh lòng chấp trước, sanh chấp trước rồi khởi lòng ái trọng, khởi ái trọng rồi sanh tâm nhiễm trước, sanh nhiễm trước rồi làm nghiệp trước, đó là thân ba nghiệp, khẩu bốn nghiệp và ý ba nghiệp, tạo nghiệp rồi liền dứt mất, nghiệp ấy dứt rồi nó chẳng y nương. Ở mười phương, nghiệp ấy nhẫn đến lúc lâm chung thức tối hậu diệt thấy việc từ trước hiện ra trong tâm tưởng.

Này Đại Vương! Người ấy, tự phần nghiệp dứt hết, nghiệp khác hiện ra, giống như từ mộng thức dậy rồi nhớ sự việc trong mộng.

Này Đại Vương! Như vậy, thức tối hậu làm chủ, nghiệp ấy làm nhân duyên, do hai duyên ấy mà trong phần sanh thức tâm bắt đầu khởi hoặc sanh địa ngục, hoặc sanh súc sanh, hoặc sanh giới Diêm Ma La, hoặc sanh A tu la, hoặc sanh trong Nhân Thiên.

Thức trước đã diệt, sanh phần thức sanh, sanh phần tương tục tâm chủng loại chẳng tuyệt.

Này Đại Vương! Không có một pháp nào từ đời này đến đời khác, mà có sanh diệt thấy nghiệp đã làm và thọ quả đều chẳng hư mất. Không có người tác nghiệp, cũng không người thọ báo.

Này Đại Vương! Lúc tối hậu thức ấy diệt gọi là tử số, nếu sơ thức sanh thì gọi là sanh số.

Này Đại Vương! Hậu thức ấy lúc khởi không từ đâu đến, lúc nó diệt cũng không đến đâu. Duyên ấy lúc sanh không từ đâu đến, lúc diệt cũng không đến đâu. Nghiệp ấy lúc sanh không từ đâu đến, lúc diệt không đến đâu. Tử ấy lúc tử không từ đâu đến, lúc diệt cũng không đến đâu.

Sơ thức lúc sanh không từ đâu đến, lúc diệt cũng không đến đâu. Sanh ấy không từ đâu đến, lúc diệt cũng không đến đâu.

Tại sao?

Vì tự tánh ly vậy. Hậu thức ấy, thể tánh hậu thức không. Duyên ấy, thể tánh duyên không. Nghiệp ấy, nghiệp thể tánh không.

Tử ấy, thể tánh tử không.

Sơ thức, thể tánh sơ thức không.

Thọ, thể tánh thọ không.

Thế gian, thể tánh thế gian không.

Niết Bàn, thể tánh Niết Bàn không.

Khởi, thể tánh khởi không.

Hoại, thể tánh hoại không.

***

Tổng hợp