Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Hai - Phẩm Hai Mươi Ba - Phẩm Vô Biên Tế - Phần Một
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần
PHẬT THUYẾT KINH
ĐẠI BÁT NHÃ BA LA MẬT ĐA
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư
Cưu Ma La Thập, Đời Diêu Tần
HỘI THỨ HAI
PHẨM HAI MƯƠI BA
PHẨM VÔ BIÊN TẾ
PHẦN MỘT
Bấy giờ, cụ thọ Thiện Hiện thưa: Bạch Thế Tôn! Các Đại Bồ Tát đời quá khứ đều vô sở hữu bất khả đắc, các Đại Bồ Tát đời vị lai đều vô sở hữu bất khả đắc, các Đại Bồ Tát đời hiện tại đều vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Sắc vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Thọ, tưởng, hành, thức vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Nhãn xứ vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Sắc xứ vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Nhãn giới vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Sắc giới vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Thanh, hương, vị, xúc, pháp giới vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Nhãn thức giới vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Nhãn xúc vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! bố thí Ba la mật đa vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Bốn niệm trụ vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi Đẳng Giác, tám chi Thánh đạo vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Pháp môn giải thoát không vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Mười lực của Phật vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Pháp không nội vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo.
Pháp không không biên giới, pháp không tán vô tán, pháp không bổn tánh, pháp không tự cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không vô tánh, pháp không tự tánh, pháp không vô tánh tự tánh vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Pháp Giới vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Chân như, thật tế, cảnh giới bất tư nghì, cảnh giới an ẩn v.v… vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Thanh Văn Thừa vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế. Độc Giác Thừa, Đại Thừa vô biên tế, nên biết Đại Bồ Tát cũng vô biên tế.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi sắc Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa sắc Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi thọ, tưởng, hành, thức Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa thọ, tưởng, hành, thức Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi nhãn xứ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa nhãn xứ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi sắc xứ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa sắc xứ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi nhãn giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa nhãn giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi sắc giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa sắc giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi thanh, hương, vị, xúc, pháp giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa thanh, hương, vị, xúc, pháp giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi nhãn thức giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa nhãn thức giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi nhãn xúc Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa nhãn xúc Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi bố thí Ba la mật đa Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa bố thí Ba la mật đa Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi bốn niệm trụ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa bốn niệm trụ Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy chi Đẳng Giác, tám chi Thánh đạo đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa bốn chánh đoạn cho đến tám chi Thánh đạo đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi pháp môn giải thoát không Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa pháp môn giải thoát không Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi mười lực của Phật Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa mười lực của Phật Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi bốn điều không sợ, bốn sự hiểu biết thông suốt, đại từ, đại bi, đại hỷ, đại xả, mười tám Pháp Phật bất cộng Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa bốn điều không sợ cho đến mười tám Pháp Phật bất cộng Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi pháp không nội Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa pháp không nội Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi pháp không ngoại, pháp không nội ngoại, pháp không không, pháp không lớn, pháp không thắng nghĩa, pháp không hữu vi, pháp không vô vi, pháp không rốt ráo, pháp không không biên giới, pháp không tán vô tán.
Pháp không bổn tánh, pháp không tự cộng tướng, pháp không tất cả pháp, pháp không chẳng thể nắm bắt được, pháp không vô tánh, pháp không tự tánh, pháp không vô tánh tự tánh Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa pháp không ngoại cho đến pháp không vô tánh tự tánh Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi pháp giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa pháp giới Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi chân như, thật tế, cảnh giới bất tư nghì, cảnh giới an ẩn v.v… Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa chân như, thật tế, cảnh giới bất tư nghì, cảnh giới an ẩn v.v… Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Ngay nơi Thanh Văn Thừa Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa Thanh Văn Thừa Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Ngay nơi Độc Giác Thừa, Đại Thừa Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc. Lìa Độc Giác Thừa, Đại Thừa Đại Bồ Tát vô sở hữu bất khả đắc.
Bạch Thế Tôn! Đối với tất cả pháp như vậy, đem tất cả mọi thứ, mọi nơi, mọi lúc mong cầu các Đại Bồ Tát mà con hoàn toàn không thể thấy, hoàn toàn không thể được thì làm sao bảo con đem bát nhã Ba la mật đa dạy bảo, truyền trao cho các Đại Bồ Tát.
Bạch Thế Tôn! Các Đại Bồ Tát, các Đại Bồ Tát chỉ có giả danh, hoàn toàn không có tự tánh. Như nói ngã v.v… rốt ráo không sanh, chỉ có giả danh hoàn toàn không có tự tánh. Các pháp cũng vậy, rốt ráo không sanh, chỉ có giả danh hoàn toàn không có tự tánh.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là sắc rốt ráo không sanh?
Thế nào là thọ, tưởng, hành, thức rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên là sắc, cũng không có tên là thọ, tưởng, hành, thức.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là nhãn xứ rốt ráo không sanh?
Thế nào là nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên nhãn xứ, cũng không có tên nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xứ.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là sắc xứ rốt ráo không sanh?
Thế nào là thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên sắc xứ, cũng không có tên thanh, hương, vị, xúc, pháp xứ.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là nhãn giới rốt ráo không sanh?
Thế nào là nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên nhãn giới, cũng không có tên nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý giới.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là sắc giới rốt ráo không sanh?
Thế nào là thanh, hương, vị, xúc, pháp giới rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên sắc giới, cũng không có tên thanh, hương, vị, xúc, pháp giới.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là nhãn thức giới rốt ráo không sanh?
Thế nào là nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên nhãn thức giới, cũng không có tên nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý thức giới.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là nhãn xúc rốt ráo không sanh?
Thế nào là nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên nhãn xúc, cũng không có tên nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra rốt ráo không sanh?
Thế nào là các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên các thọ do nhãn xúc làm duyên sanh ra, cũng không có tên các thọ do nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc làm duyên sanh ra.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là bố thí Ba la mật đa rốt ráo không sanh.
Những tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên bố thí Ba la mật đa. Cũng không có tên tịnh giới, an nhẫn, tinh tấn, tịnh lự, bát nhã Ba la mật đa.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là bốn niệm trụ rốt ráo không sanh?
Thế nào là bốn chánh đoạn cho đến tám chi Thánh đạo rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên bốn niệm trụ, cũng không có tên bốn chánh đoạn cho đến tám chi Thánh đạo.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là pháp môn giải thoát không rốt ráo không sanh?
Thế nào là pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên pháp môn giải thoát không, cũng không có tên pháp môn giải thoát vô tướng, vô nguyện.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là mười lực Phật rốt ráo không sanh?
Thế nào là bốn điều không sợ cho đến mười tám Pháp Phật bất cộng rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên mười lực của Phật, cũng không có tên bốn điều không sợ cho đến mười tám Pháp Phật bất cộng.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là pháp không nội rốt ráo không sanh?
Thế nào là pháp không ngoại cho đến pháp không vô tánh tự tánh rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên pháp không nội, cũng không có tên pháp không ngoại cho đến pháp không vô tánh tự tánh.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là pháp giới rốt ráo không sanh?
Thế nào là chân như, thật tế, cảnh giới bất tư nghì, cảnh giới an ẩn v.v… rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên pháp giới, cũng không có tên chân như, thật tế, cảnh giới bất tư nghì, cảnh giới an ẩn v.v.
Bạch Thế Tôn! Thế nào là Thanh Văn Thừa rốt ráo không sanh?
Thế nào là Độc Giác Thừa, Đại Thừa rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu rốt ráo không sanh thì không có tên Thanh Văn Thừa, cũng không có tên Độc Giác Thừa, Đại Thừa.
Bạch Thế Tôn! Con đâu có thể đem bát nhã Ba la mật đa rốt ráo không sanh dạy bảo, truyền trao cho các Đại Bồ Tát rốt ráo không sanh?
Bạch Thế Tôn! Nếu xa lìa rốt ráo không sanh thì không có Đại Bồ Tát nào có thể hành hạnh Vô Thượng Chánh Đẳng Bồ Đề.
Bạch Thế Tôn! Đại Bồ Tát nào nghe nói như vậy tâm không chìm đắm, cũng không lo lắng, hối hận, tâm họ không kinh hãi, sợ sệt, nên biết Đại Bồ Tát này có thể hành bát nhã Ba la mật đa.
***
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Năm - Phẩm Mười Bảy - Phẩm Tham Hành - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Ba - Phẩm Ba Mươi Mốt - Phẩm Tuyên Hóa - Phần Ba