Phật Thuyết Kinh đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm - Phẩm Mười Hai - Phẩm Hiền Thủ - Phần Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Thật Xoa Nan Đà, Đời Đường

PHẬT THUYẾT

KINH ĐẠI PHƯƠNG

QUẢNG PHẬT HOA NGHIÊM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Thật Xoa Nan Đà, Đời Đường  

PHẨM MƯỜI HAI

PHẨM HIỀN THỦ  

PHẦN HAI  

Bồ Tát trụ trong môn tam muội

Các thứ tự tại nhiếp chúng sanh

Ðều đem pháp công đức đã làm

Vô lượng phương tiện để chỉ dạy.

Hoặc dùng môn cúng dường Như Lai

Hoặc dùng môn nhẫn nhục bất động

Hoặc dùng môn khổ hạnh tinh tấn

Hoặc dùng môn thiền định tịch tịnh,

Hoặc dùng môn trí huệ quyết rõ

Hoặc dùng môn phương tiện tu hành

Hoặc dùng môn phạm trụ, thần thông

Hoặc dùng môn tứ nhiếp lợi ích,

Hoặc dùng môn phước trí trang nghiêm

Hoặc dùng môn nhân duyên, giải thoát

Hoặc dùng môn căn, lực, Chánh Đạo

Hoặc dùng môn Thanh Văn giải thoát,

Hoặc dùng môn Ðộc Giác thanh tịnh

Hoặc dùng môn Ðại Thừa tự tại

Hoặc dùng môn vô thường những khổ

Hoặc dùng môn vô ngã vô thọ,

Hoặc dùng môn bất tịnh, ly dục

Hoặc dùng môn diệt tận tam muội.

Tùy theo chúng sanh bệnh chẳng đồng

Ðều dùng pháp dược để đối trị.

Tùy theo chúng sanh tâm sở thích

Ðều dùng phương tiện khiến đầy đủ.

Tùy theo chúng sanh hạnh sai biệt

Ðều dùng chước khéo khiến thành tựu.

Những tướng tam muội thần thông ấy

Tất cả Trời người chẳng lường được.

Có diệu tam muội tên tùy lạc

Bồ Tát trụ đây, khắp quan sát

Tùy nghi thị hiện độ chúng sanh

Ðều khiến vui lòng theo chánh pháp.

Trong thời gian, nạn cơ cẩn, tai

Ban cho thế gian đồ cần thiết

Tùy chỗ họ muốn đều khiến đủ

Khắp vì chúng sanh làm lợi ích:

Hoặc cho những vật uống, ăn ngon

Y phục, tư trang, những vật tốt

Cả đến ngôi Vua, đều xả được

Khiến kẻ ưa thí theo chánh pháp.

Hoặc dùng tướng hảo trang nghiêm thân

Y phục thượng diệu, chuỗi ngọc báu

Tràng hoa nghiêm sức, hương thoa thân

Oai nghi đầy đủ, độ hàm thức.

Tất cả thế gian chỗ ưa chuộng

Sắc tướng, dung nhan, và y phục

Tùy nghi hiện đủ, vui lòng họ

Khiến kẻ ưa sắc theo chánh pháp.

Tiếng ca lăng tần già mỹ diệu

Âm thanh diệu Câu Chỉ La thảy

Những thứ phạm âm đều đầy đủ

Tùy lòng họ thích vì thuyết pháp.

Tám vạn bốn ngàn các pháp môn

Chư Phật dùng đây độ chúng sanh

Bồ Tát cũng theo pháp sai biệt

Tùy nghi theo đời mà hóa độ.

Chúng sanh khổ, lạc, lợi, suy thảy

Những việc thật hành của thế gian

Ðều hay ứng hiện đồng với họ

Dùng đây phổ độ các chúng sanh.

Tất cả thế gian những khổ hoạn

Sâu rộng không bờ như đại hải

Ðồng sự với họ đều chịu được

Khiến họ lợi ích được an vui.

Có người chẳng biết pháp xuất ly

Chẳng cầu giải thoát lìa ồn náo

Vì họ Bồ Tát hiện thí xả

Thường ưa xuất gia tâm tịch tịnh.

Nhà là chốn tham ái, ràng buộc

Muốn khiến chúng sanh, đều khỏi lìa

Nên hiện xuất gia được giải thoát

Với các dục lạc không ưa thích.

Bồ Tát hiện làm mười công hạnh

Cũng làm tất cả pháp đại nhân

Làm hạnh Chư Tiên đều không sót

Vì muốn chúng sanh được lợi ích.

Nếu có chúng sanh thọ vô lượng

Phiền não vi tế thích đầy đủ

Trong đó Bồ Tát được tự tại

Hiện thọ các khổ: già, bệnh, chết.

Hoặc kẻ tham dục, sân, ngu si

Lửa mạnh phiền não luôn hừng cháy

Bồ Tát thị hiện già, bệnh, chết

Khiến chúng sanh đó đều điều phục.

Như Lai thập lực, vô sở úy

Cùng với mười tám pháp bất cộng

Tất cả vô lượng các công đức

Ðều đem thị hiện độ chúng sanh.

Thọ ký, giáo hóa và thần túc

Ðều là sức tự tại của Phật

Chư Ðại Sĩ kia đều thị hiện

Hay khiến chúng sanh đều điều phục.

Bồ Tát đem các môn phương tiện

Tùy thuận thế Pháp Độ chúng sanh

Ví như Liên Hoa chẳng dính nước

Tại thế như vậy, khiến người tin.

Là Vua văn tài, học uyên bác

Ca vũ, luận bàn, người đều thích

Tất cả kỹ thuật trong thế gian

Như nhà ảo thuật đều hiện đủ.

Hoặc làm Trưởng Giả, chủ trong ấp

Hoặc làm thương mãi, người buôn bán

Hoặc làm Quốc Vương cùng quan lớn

Hoặc làm lương y, nhà hùng biện.

Hoặc làm cây to giữa cánh đồng

Hoặc làm thuốc hay, những kho báu

Hoặc làm bảo châu như ý vương

Hoặc đem chánh đạo dạy chúng sanh.

Nếu thấy Thế Giới mới thành lập

Chúng sanh chưa có vật cần dùng

Bấy giờ Bồ Tát làm công thợ

Vì họ bầy ra các nghề nghiệp.

Chẳng làm vật bức não chúng sanh

Chỉ nói chuyện thế gian lợi ích

Các luận: chú thuật, dược thảo thảy

Tất cả như vậy đều nói rành.

Thắng hạnh của tất cả Tiên Nhân

Trời người, mọi loài đều tín ngưỡng

Những pháp khổ hạnh khó làm đó

Bồ Tát tùy nghi đều làm được.

Hoặc làm ngoại đạo người xuất gia

Hoặc ở núi rừng tự cần khổ

Hoặc để mình trần, không y phục

Mà làm Sư Trưởng của chúng kia.

Hoặc hiện những hạnh tà mạng thảy

Tập làm phi pháp cho là thắng

Hoặc hiện oai nghi, làm Phạm Chí

Ở trong chúng kia làm thượng thủ.

Hoặc chịu ngũ nhiệt, phơi dưới nắng

Hoặc giữ giới bò, chó và nai

Hoặc mặc áo rách, phụng thờ lửa

Vì độ chúng kia, làm Sư Trưởng.

Hoặc hiện yết kiến các Thiên Miếu

Hoặc lại hiện vào nước Sông Hằng

Ăn củ, trái thảy, đều hiện làm

Nơi đó thường suy pháp tối thắng.

Hoặc hiện ngồi xổm, hoặc co chân

Hoặc nằm cỏ gai, hoặc trên tro

Hoặc nằm trên chày, cầu xuất ly

Mà ở chúng kia làm sư thủ.

Như vậy các phái, các ngoại đạo

Quan sát ý giải cùng đồng sự

Hiện làm khổ hạnh đời chẳng kham

Khiến họ xem thấy đều điều phục.

Chúng sanh mê lầm bẩm tà giáo

Trụ nơi ác kiến, thọ những khổ

Vì họ, phương tiện, nói diệu pháp

Ðều khiến được hiểu lý chân thật.

Hoặc theo Chú Ngữ nói Tứ Đế

Hoặc giỏi mật ngữ nói Tứ Đế

Hoặc dùng tiếng người nói Tứ Đế

Hoặc Trời mật ngữ nói Tứ Đế.

Phân biệt văn tự, nói Tứ Đế

Quyết định nghĩa lý, nói Tứ Đế

Khéo phá nơi người, nói Tứ Đế

Chẳng bị dao động, nói Tứ Đế,

Hoặc tiếng Bát Bộ, nói Tứ Đế

Hoặc tất cả lời, nói Tứ Đế

Tùy ngôn âm thế gian hiểu được

Diễn thuyết Tứ Đế, khiến giải thoát.

Tất cả bao nhiêu các Phật Tử

Ðều nói như vậy đủ tất cả

Biết cảnh giới lời bất tư nghị

Ðây là thuyết pháp tam muội lực.

Có thắng tam muội tên an lạc

Hay khắp cứu độ các quần sanh

Phóng đại quang minh bất tư nghị

Khiến ai được thấy đều điều phục.

Quang minh đã phóng tên thiện hiện

Nếu có ai gặp quang minh này

Tất được lợi ích chẳng luống uổng

Nhân đây được thành trí vô thượng,

Bồ Tát trước hiện nơi Chư Phật

Hiện Pháp, hiện Tăng, hiện chánh đạo

Cũng hiện Tháp Phật và hình tượng

Vì thế nên thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên chiếu diệu

Chói lấn tất cả sáng Chư Thiên

Bao nhiêu ám chướng đều tiêu trừ

Khắp vì chúng sanh làm lợi ích.

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến cầm đèn sáng cúng dường Phật

Do dùng đèn sáng cúng dường Phật

Ðược thành thế gian vô thượng đẳng.

Thắp những đèn dầu và đèn tô

Cũng thắp các thứ đuốc sáng tỏ

Những ngọn nến báu thơm đẹp nhất

Dùng đây cúng Phật được quang này.

Lại phóng quang minh tên tế độ

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến họ phát tâm đại thệ nguyện

Ðộ thoát quần sanh trong dục hải

Thời hay vượt qua bốn dòng nước

Bước đến thành vô ưu giải thoát.

Nơi những đường đi ngang sông lớn

Xây cất cầu đò và thuyền bè

Quở rầy hữu vi khen tịch tịnh

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên diệt ái

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến họ xa lìa cảnh ngũ dục

Gẩm suy diệu vị pháp giải thoát.

Nếu hay bỏ lìa cảnh ngũ dục

Gẩm suy diệu vị pháp giải thoát

Thời hay dùng Phật Pháp Cam Lồ

Rưới tắt thế gian những khát ái.

Bố thí ao, giếng, và khe suối

Chuyên cầu bồ đề đạo vô thượng

Quở trách ngũ dục, khen thiền định

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên hoan hỷ

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến họ ái mộ Phật Bồ Đề

Phát tâm nguyện chứng vô sư đạo.

Tạo lập Như Lai tượng đại bi

Tướng hảo trang nghiêm, ngự Liên tòa

Luôn khen những công đức tối thắng

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên ái nhạo

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến lòng họ mến kính Chư Phật

Mến kính tôn pháp mến kính Tăng.

Nếu tâm thường kính mến Chư Phật

Kính mến Pháp và kính mến Tăng

Thời ở trong chúng hội Như Lai

Thành được pháp nhẫn sâu vô thượng.

Khai Ngộ chúng sanh số vô lượng

Khiến họ niệm Phật, Pháp, Tăng Bảo

Và dạy phát tâm tự tại công đức

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên phước tụ

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến họ thật hành nhiều bố thí

Dùng đây nguyện cầu đạo vô thượng.

Lập hội đại bố thí vô hạn

Ai đến cầu xin đều thỏa mãn

Chẳng để lòng họ còn thấy thiếu

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên cụ trí

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến nơi một pháp, trong một niệm

Ðều hiểu vô lượng các pháp môn.

Ví các chúng sanh phân biệt pháp

Nhẫn đến quyết liễu nghĩa chân thật

Khéo nói pháp nghĩa không thiếu bớt

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên huệ đăng

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến biết chúng sanh tánh không tịch

Tất cả các pháp vô sở hữu.

Diễn thuyết các pháp không, vô chủ

Như huyễn, như diệm, trăng dưới nước

Cũng như giấc mơ, cùng bóng tượng

Do đây được thành quang minh này.

Phóng quang minh tên pháp tự tại

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến được vô tận Đà La Ni

Tổng trì tất cả các Phật Pháp,

Cung kính cúng dường người trì pháp

Cung cấp hầu hạ Chư Thánh Hiền

Ðem chánh pháp thí cho chúng sanh

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên năng xả

Quang này giác ngộ kẻ xan tham

Khiến biết tài vật là vô thường

Thường thích bố thí lòng không nhiễm.

Lòng keo kiết khó điều, được điều

Biết của như mộng, như mây nổi

Thêm lớn tâm bố thí thanh tịnh

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên trừ nhiệt

Quang này giác ngộ kẻ phạm giới

Khiến họ thọ trì giới thanh tịnh

Phát tâm nguyện chứng đạo vô sư.

Khuyên đắc chúng sanh thọ trì giới

Mười nghiệp đạo lành đều thanh tịnh

Lại khiến phát hướng Bồ Đề tâm

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên nhẫn nghiêm

Quang này giác ngộ kẻ sân hận

Khiến họ lìa sân, trừ ngã mạn

Thường thích pháp nhu hòa nhẫn nhục.

Chúng sanh bạo ác khó nhẫn được

Vì bồ đề nên tâm chẳng động

Thường thích chánh pháp ngợi đức nhẫn nhục

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên dũng mãnh

Quang này giác ngộ kẻ giải đãi

Khiến họ thường đối với Tam Bảo

Cung kính cúng dường không nhàm mỏi.

Nếu họ thường đối với Tam Bảo

Cung kính cúng dường không nhàm mỏi

Thời hay vượt khỏi cảnh tứ ma

Mau thành bậc bồ đề vô thượng.

Khuyến hóa chúng sanh khiến tinh tấn

Thường siêng cúng dường ngôi Tam Bảo

Lúc pháp sắp diệt chuyên ủng hộ

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên tịch tịnh

Quang này giác ngộ kẻ loạn tâm

Khiến họ xa lìa tham, sân, si

Tâm chẳng dao động được chánh định,

Xa lìa tất cả ác trí thức

Luận đàm vô nghĩa, hạnh tạp nhiễm

Khen ngợi thiền định, hạnh tịch tịnh

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Huệ Nghiêm

Quang này giác ngộ kẻ ngu mê

Khiến họ chứng lý, hiểu duyên khởi

Lục căn, trí huệ đều thông đạt,

Nếu hay chứng lý, hiểu duyên khởi

Lục căn, trí huệ đều thông đạt

Thời được Pháp tam muội Nhật Đăng

Trí huệ sáng tỏ thành Phật Quả,

Của ngoài, trong thân đều hay xả

Vì đạo bồ đề cầu chánh pháp

Nghe xong, chuyên cần vì chúng nói

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Phật Huệ

Quang này giác ngộ các hàm thức

Khiến thấy vô lượng vô biên Phật

Ðều ngự trên Bảo Tọa Liên Hoa.

Khen Phật oai đức và giải thoát

Ngợi Phật tự tại vô hạn lượng

Hiển thị phật lực và thần thông

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Vô Úy

Quang này chiếu đến kẻ sợ hãi

Quỷ mị bắt giữ, những độc hại

Tất cả đều khiến mau trừ diệt,

Hay ban vô úy cho chúng sanh

Gặp kẻ não hại đều khuyên ngăn

Chẩn tế kẻ cô cùng ách nạn

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên an ổn

Quang này chiếu đến người tật bệnh

Khiến trừ tất cả sự khổ đau

Ðều được sự vui trong chánh định,

Ban cho thuốc hay cứu các bệnh

Diệu bảo sống lâu, hương thoa thân

Tô, dầu, sữa, mật làm thức ăn

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Kiến Phật

Quang này giác ngộ người sắp chết

Khiến, tùy nhớ tưởng, thấy Như Lai

Mạng chung được sanh cõi nước Phật,

Thấy kẻ lâm chung khuyên niệm Phật

Lại chỉ Tượng Phật bảo nhìn ngắm

Khiến đối với Phật rất kính ngưỡng

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên lạc pháp

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến nơi chánh pháp luôn mến thích

Lóng nghe, diễn thuyết và biên chép,

Lúc pháp sắp diệt hay diễn thuyết

Khiến người cầu pháp ý thỏa mãn

Mến thích chánh pháp siêng tu tập

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Diệu Âm

Quang này khai ngộ Chư Bồ Tát

Hay khiến các tiếng trong ba cõi

Người đều nghe là tiếng của Phật,

Dùng âm thanh lớn ca ngợi Phật

Bố thí lạc, linh các âm nhạc

Khiến kháp thế gian nghe tiếng Phật

Do đây được thành quang minh này.

Phóng quang minh tên thí Cam Lộ

Quang này khai ngộ tất cả chúng

Khiến bỏ tất cả hạnh phóng dật

Tu hành đầy đủ các công đức,

Nói pháp hữu vi chẳng an ổn

Vô lượng khổ não đều đầy khắp

Hằng thích ca ngợi vui tịch diệt

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên tối thắng

Quang này khai ngộ tất cả chúng

Khiến ở chỗ Phật khắp lóng nghe

Giới, định, trí huệ pháp tăng thượng,

Thường thích ca ngợi tất cả Phật

Thắng giới, thắng định, thắng trí huệ

Ðó là vì cầu đạo vô thượng

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Bảo Nghiêm

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến được bảo tạng vô cùng tận

Dùng đây cúng dường Chư Như Lai,

Ðem các loại bảo châu thượng diệu

Dâng lên Chư Phật và Tháp Phật

Cũng khiến ban cho kẻ nghèo thiếu

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Hương Nghiêm

Quang này giác ngộ tất cả chúng

Khiến người nghe pháp lòng vui đẹp

Quyết định sẽ thành công đức Phật,

Hương tốt quý giá dùng thoa đất

Cúng dường tất cả Đấng Tối Tôn

Cũng dùng xây Tháp và Tượng Phật

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên tạp Trang Nghiêm

Bảo tràng, phan lọng số vô lượng

Thắp hương, rải hoa, tấu âm nhạc

Thành ấp trong ngoài đều khắp cả,

Ðem những kỹ nhạc vi diệu ấy

Cùng những hương, hoa, Phan, Lọng đẹp

Các thứ trang nghiêm cúng dường Phật

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Nghiêm Khiết

Khiến mặt Đại Địa đều bằng phẳng

Trang nghiêm tháp Phật và chỗ ấy

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Đại Vân

Hay khởi mây thơm hay nước thơm

Nước thơm rưới Tháp và đình viện

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Nghiêm Cụ

Khiến người thiếu áo được Thượng Phục

Vật tốt nghiêm thân đem bố thí

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Thượng Vị

Hay khiến kẻ đói được mỹ thực

Các thứ ăn ngon đem bố thí

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Đại Tài

Khiến kẻ nghèo cùng được của báu

Ðem vật vô tận cúng Tam Bảo

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Nhãn Thanh Tịnh

Hay khiến kẻ mù được ngó thấy

Ðem đèn cúng Phật và Tháp Phật

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Nhĩ Thanh Tịnh

Hay khiến kẻ điếc được nghe rõ

Trổi nhạc cúng Phật và tháp Phật

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Tỹ Thanh Tịnh

Xưa chưa nghe hương, đều được nghe

Ðem hương cúng Phật và Tháp Phật

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Thiệt Thanh Tịnh

Hay dùng tiếng tốt ca ngợi Phật

Trừ hẳn lời nói thô và ác

Do đây được thành quang minh này.

Lại phóng quang minh tên Thân Thanh Tịnh

Kể năm căn thiếu khiến hoàn cụ

Ðem thân lễ Phật và tháp Phật

Do đây được thành quang minh này.

***

Tổng hợp