Phật Thuyết Kinh Tăng Nhất A Hàm - Phẩm Năm Mươi Hai - Phẩm đại ái đạo Nhập Niết Bàn - Phần Hai

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư Tăng Già Đề Bà, Đời Đông Tấn

PHẬT THUYẾT

KINH TĂNG NHẤT A HÀM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

Tăng Già Đề Bà, Đời Đông Tấn  

PHẨM NĂM MƯƠI HAI

PHẨM ĐẠI ÁI ĐẠO NHẬP NIẾT BÀN  

PHẦN HAI  

Tôi nghe như vậy!

Một thời Phật ở nước Xá Vệ, rừng Kỳ Đà, vườn Cấp Cô Ðộc, cùng với Chúng Đại Tỳ Kheo, năm trăm người câu hội. Bấy giờ trong thành Xá Vệ, có Tỳ Kheo Ni Bà Đà ở chỗ vắng ngồi kiết già tự suy nghĩ, buộc niệm ở trước, tự nhớ lại việc của vô số kiếp về trước, liền tự mỉm cười.

Có Tỳ Kheo Ni Xa thấy Tỳ Kheo Ni Bà Đà mỉm cười, thấy rồi liền đến chỗ Tỳ Kheo Ni nói: Nay Tỳ Kheo Ni Bà Đà ngồi một mình dưới cội cây mà mỉm cười là có nhân duyên gì?

Năm trăm Tỳ Kheo Ni liền cùng nhau đến chỗ Tỳ Kheo Ni Bà Đà cúi lạy và thưa với Tỳ Kheo Ni Bà Đà: Có nhân duyên gì ngồi một mình dưới cội cây mà mỉm cười?

Tỳ Kheo Ni Bà Đà bảo năm trăm Tỳ Kheo Ni: Vừa rồi ta ngồi dưới gốc cây này, tự nhớ việc trong vô số đời đã qua, lại thấy những thân đã trải qua ngày trước, chết đây sanh kia thảy đều xem thấy.

Năm trăm Tỳ Kheo Ni lại thưa: Cúi xin nói những nhân duyên quá khứ Tỳ Kheo Ni Bà Đà bảo năm trăm Tỳ Kheo Ni: Quá khứ lâu xa cách đây chín mươi mốt kiếp, có Phật xuất thế hiệu Tỳ Bà Thi Như Lai Chí Chơn Ðẳng Chánh Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Ðiều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn, xuất hiện ở đời.

Bấy giờ Thế Giới tên Bàn Đầu Ma, nhân dân đông đảo không thể tính kể. Như Lai Tỳ Bà Thi du hóa nơi Thế Giới ấy đem theo mười sáu vạn tám ngàn Tỳ Kheo, vây quanh trước sau và vì họ thuyết pháp.

Khi ấy Danh Hiệu Phật lưu truyền bốn phương, xưng tụng rằng: Phật Tỳ Bà Thi đầy đủ các tướng tốt, là bạn lành, ruộng phước cho tất cả người. Trong nước ấy có một đồng tử tên tam thiên đại thiên, dung mạo đoan chánh ít có trong đời. Ðồng Tử ấy tay cầm dù báu đi trên đường. Bấy giờ có vợ của một cư sĩ, cũng rất đoan chánh, cũng đi trên đường ấy, mọi người đều nhìn theo.

Ðồng tử liền khởi niệm: Nay ta cũng có dung mạo đoan chánh, cầm dù báu mà mọi người không nhìn mà nhìn nữ nhân kia. Nay ta cần tìm cách khiến mọi người nhìn ta.

Ðồng tử ấy liền ra khỏi thành, đến chỗ Đức Phật Tỳ Bà Thi, tay cầm hoa báu cúng dường bảy ngày đêm, và phát thệ nguyện rằng: Nếu Đức Phật Tỳ Ba Thi có thần túc, có thần lực, là ruộng phước cho cõi người Cõi Trời, nguyện đem công sức này khiến đời tương lai, tôi làm thân người nữ, mọi người thấy đều vui mừng.

Ðồng tử trải bảy ngày bảy đêm cúng dường Phật rồi, tùy tuổi thọ ngắn dài liền sanh lên Cõi Trời Ba Mươi Ba, nơi ấy làm thân Thiên Nữ, rất đoan chánh bậc nhất trong các ngọc nữ, có năm công đức hơn các Thiên Nữ kia.

Thế nào là năm?

Là tuổi thọ Trời, sắc đẹp Trời, sự vui Trời, oai phước Trời và tự tại Trời. Chư Thiên Cõi Trời Ba Mươi Ba thấy rồi, ai cũng tự nhủ Thiên Nữ này rất thù diệu không ai bằng.

Hoặc có vị Trời nói: Ta phải được Thiên Nữ này để làm vợ. Họ cùng tranh giành với nhau.

Khi ấy Vua Trời nói: Các ông chớ tranh cãi nhau, trong đây ai có thể nói kệ rất hay, ta sẽ cho Thiên Nữ này làm vợ.

Một Thiên Tử nói kệ:

Hoặc khi đứng, hoặc ngồi,

Thức giấc đều không vui,

Chỉ khi tôi ngủ say,

Mới không lòng mơ ước.

Một Thiên Tử nói kệ:

Nay ông cũng còn vui,

Khi ngủ không mơ tưởng,

Nay tôi khởi dục niệm,

Tợ như đánh trống trận.

Một Thiên Tử nói kệ:

Giả sử đánh trống trận,

Còn có lúc nghỉ tay,

Niệm dục tôi chảy mau,

Như nước cuốn không ngừng.

Lại một Thiên Tử nói kệ:

Như cuốn cuốn cây to,

Còn có khi dừng nghỉ,

Tôi thường tư tưởng dục,

Như giết voi không thuần.

Bấy giờ, vị Thiên Tử hơn hết trong các Chư Thiên, nói kệ:

Các ông còn nhàn hạ,

Ðều có thể nói kệ,

Nay tôi không tự biết,

Là mình còn hay mất.

Chư Thiên bèn thưa với vị Thiên Tử ấy: Lành thay! Thiên Tử đã nói kệ rất thanh diệu. Nay dâng Thiên Nữ này cho Thiên Vương. Thiên Nữ liền vào cung điện Thiên Vương. Các em chớ hồ nghi.

Vì sao thế?

Ðồng tử cúng dường Bảo Cái lên Đức Phật, đâu phải người nào lạ. Chớ nghĩ thế ấy. Ðồng Tử khi ấy tức là thân ta. Về quá khứ ba mươi mốt kiếp, có Đức Phật Thi Khí xuất hiện nơi đời, du hóa nơi Thế Giới Dã Nã, cùng với chúng Tỳ Kheo mười sáu vạn người câu hội.

Bấy giờ Thiên Nữ ấy sau lại mạng chung sanh trong cõi người, làm thân người nữ rất đoan chánh, ít có trong đời. Ðức Như Lai Thi Khí đúng thời đắp y ôm bát vào thành Dã Nã khất thực.

Khi ấy thiên nữ lại làm vợ trưởng giả, đem thức ăn uống ngon cúng dường Đức Phật thi khí, cũng thệ nguyện rằng: Ðem công đức này sanh nơi nào không rơi trong ba đường ác, dung mạo đoan chánh đặc biệt hơn người. Nữ nhân ấy Sau lại mệnh chung sanh lên Cõi Trời Ba Mươi Ba, ở đó làm thân thiện nữ rất đoan chánh, có năm công đức hơn Chư Thiên. Thiên Nữ khi ấy đâu phải người nào lạ, chớ nghĩ thế ấy.

Vì sao thế?

Thiên Nữ ấy chính là thân ta. Vào kiếp đó, Đức Như Lai Tỳ Xá La Bà xuất hiện nơi đời, bấy giờ Thiên Nữ tùy theo thọ mạng dài ngắn, sau khi mạng chung lại cõi người, làm thân người nữ dung mạo đoan chánh, ít có trong đời, lại làm vợ trưởng giả Cư Sĩ.

Bấy giờ phu nhân lại đem y phục đẹp dâng lên Đức Như Lai, phát thệ nguyện rằng: Khiến cho đời sau, tôi lại làm thân người nữ. phu nhân ấy sau mệnh chung, sanh lên Cõi Trời Ba Mươi Ba, dung mạo đoan chánh hơn các Thiên Nữ Cõi Trời ấy. Nữ nhân khi ấy đâu phải người nào lạ. Chớ nghĩ thế ấy.

Vì sao thế?

Nữ nhân khi ấy chính là thân ta. Thiên Nữ ấy tùy theo thọ mệnh dài ngắn, sau khi mệnh chung sanh lại cõi người, làm nô tỳ cho phu nhân của trưởng giả Nguyệt Quang trong thành Ba La Nại, dung mạo thô xấu, mọi người không ưa. Từ khi Đức Phật Tỳ Xá La Bà diệt độ, lại không có Phật. Bấy giờ các đức Bích Chi Phật đi du hóa.

Phu Nhân của trưởng giả Nguyệt Quang Tỳ Nữ: Ngươi đi ngoài đường, tìm vị Sa Môn dung mạo đoan chánh vừa ý ta, đưa về nhà, ta muốn cúng dường. Tỳ nữ liền ra khỏi nhà tìm Sa Môn, thấy vị Bích Chi Phật đi khất thực trong thành, song dung mạo xấu xí, dung sắc thô tệ.

Tỳ nữ thưa vị Bích Chi Phật: Trưởng Giả muốn gặp, xin quang lâm đến nhà.

Liền về thưa chủ nhân: Sa Môn đã đến, có thể đến gặp.

Khi ấy, phu nhân của trưởng giả thấy Sa Môn rồi, tâm không vui liền bảo tỳ nữ: Ðuổi thầy ấy đi, ta không bố thí.

Vì sao?

Vì dung mạo thầy ấy thô xấu.

Tỳ nữ thưa phu nhân: Nếu phu nhân không bố thí cho Sa Môn, phần ăn của tôi hôm nay sẽ đem cúng hết. Phu Nhân liền phát ăn cho tỳ nữ một đấu gạo tấm, tỳ nữ nhận lấy và đem cúng Sa Môn.

Ðức Bích Chi Phật nhận thức ăn xong, bay lên hư không làm mười tám phép thần biến, tỳ nữ của trưởng giả liền phát nguyện: Ðem công đức này, sanh vào chỗ không rơi trong đường ác. Khiến con đời sau làm thân nữ rất đoan chánh. Ðức Phật ấy tay ôm bát thức ăn, bay quanh thành ba vòng. Khi ấy trưởng giả Nguyệt Quang cùng năm trăm khách buôn nhóm tại giảng đường Phổ Hội.

Nam nữ lớn nhỏ trong thành thấy Đức Phật cầm bát thức ăn bay trong hư không, thấy rồi cùng nói với nhau: Người nào có đông đức như thế?

Ai được gặp vị Bích Chi Phật này mà cúng dường thức ăn?

Khi ấy, tỳ nữ thưa phu nhân: Xin ra xem thần đức của Sa Môn, bay trên hư không làm mười tám pháp biến, thần đức vô lượng.

Phu Nhân bảo tỳ nữ: Nay ngươi bố thí thức ăn cho Sa Môn, nếu được phước cho hết về ta, ta sẽ cho người bằng giá hai ngày công.

Tỳ nữ thưa: Không thể đem phước cho được.

Phu Nhân bảo: Cho ngươi bằng giá bốn ngày cho đến mười ngày.

Tỳ nữ thưa: Tôi không thể đem phước cho được.

Phu Nhân bảo: Nay ta cho người trăm đồng tiền vàng.

Tỳ nữ thưa: Tôi không cần.

Phu Nhân lại bảo: Cho người hai trăm … cho đến ngàn đồng tiền vàng.

Tỳ nữ thưa: Tôi cũng không cần.

Phu Nhân bảo: Ta miễn cho người khỏi làm nô lệ.

Tỳ nữ thưa: Tôi cũng không cần làm người thường.

Phu Nhân lại bảo: Ngươi làm phu nhân, ta làm tỳ nữ.

Tỳ nữ thưa: Tôi cũng không cần làm phu nhân.

Phu nhân bảo: Ta sẽ đem ngươi ra đánh đập, xẻo mũi tai, chặt tay chân ngươi, sẽ chặt đầu ngươi.

Tỳ nữ thưa: Tôi cam nhận hết mọi thống khổ, trọn không đem phước cho đi, thân này thuộc về phu nhân, tâm lành có khác. Bấy giờ phu nhân liền đánh tỳ nữ.

Khi ấy, năm trăm khách buôn mỗi người bán tán rằng: Vị thần nhân này hôm nay đến khất thực, ắt phải là nhà ta bố thí.

Trưởng Giả Nguyệt Quang giải tán các người ấy rồi trở về nhà, thấy phu nhân đánh đập tỳ nữ, liền hỏi: Do nhân duyên gì mà đánh tỳ nữ?

Khi đó, tỳ nữ đem hết mọi sự thuật lại. Trưởng giả Nguyệt Quang vui mừng phấn khởi không thể tự kiềm, liền đày phu nhân xuống làm tỳ nữ, đưa tỳ nữ thay chỗ phu nhân.

Thành Ba La Nại có Vua tên Phạm Ma Đạt cai trị, Vua nghe trưởng giả Nguyệt Quang dâng cơm cho Bích Chi Phật rất là vui mừng, đã gặp bậc chân nhân tùy thời bố thí.

Vua Phạm Ma Đạt liền sai người gọi trưởng giả Nguyệt Quang hỏi: Có thật ngươi cúng dường cơm cho bậc chân nhân thần tiên chăng?

Trưởng Giả tâu: Thật gặp bậc chân nhân, đem cơm cúng dường. Vua Phạm Ma đạt liền tặng thưởng cho trưởng giả và tặng thêm chức vị. Tỳ nữ ấy theo mệnh dài ngắn sau khi mệnh chung sanh lên Cõi Trời Ba Mươi Ba, nhan sắc thù diệu, ít có trong đời, có năm công đức hơn các vị Trời khác.

Các em chớ nghi gì, tỳ nữ của trưởng giả khi ấy tức là thân ta. Trong hiền kiếp này có Phật xuất hiện ở đời hiệu là Câu Lưu Tôn.

Khi ấy, Thiên Nữ kia tùy theo thọ mệnh dài ngắn, sau khi mệnh chung sanh trong cõi người, làm con gái Phạm Chí Da Nhã Đạt.

Khi ấy, cô lại dâng cơm cho Như Lai và phát thệ nguyện xin làm thân người nữ, sau khi mệnh chung sanh lên Trời Ba Mươi Ba, dung mạo đoan chánh hơn các Thiên Nữ. Lại từ Cõi Trời mệnh chung sanh trong cõi người.

Bấy giờ Đức Phật Câu Na Hàm Mâu Ni xuất hiện ở đời, Thiên Nữ ấy làm con gái trưởng giả, lại đem hoa vàng cúng dường Đức Phật Câu Na Hàm Mâu Ni, nguyện: Ðem công đức này sanh ra chỗ nào không rơi trong ba đường ác, khiến cho thân con sau được làm người nữ. Cô gái ấy tùy theo thọ mệnh dài ngắn, sau khi mệnh chung sanh lên Trời Ba Mươi Ba, dung mạo đoan chánh hơn tất cả Thiên Nữ, có năm công đức không bì kịp.

Con gái trưởng giả cúng dường Đức Phật Câu Na Hàm Mâu Ni khi ấy đâu phải ai lạ, chớ nghĩ gì, con gái trưởng giả tức là thân ta.

Thiên nữ ấy tùy theo thọ mệnh dài ngắn, sanh trở lại cõi người làm vợ trưởng giả, dung mạo thù đặc ít có trong đời.

Khi ấy, Đức Phật Ca Diếp xuất hiện ở đời, phu nhân của trưởng giả cúng dường Đức Phật Ca Diếp trong bảy ngày bảy đêm, phát thệ nguyện rằng: Khiến con đời tương lai làm thân người nữ. phu nhân của trưởng giả tùy tuổi thọ dài ngắn, sau khi mệnh chung sanh lên Trời Ba Mươi Ba, có năm công đức hơn các Thiên Nữ trên ấy.

Phu Nhân của trưởng giả cúng dường Phật Ca Diếp thuở ấy đâu phải người nào lạ, chớ nghĩ thế ấy, phu nhân trưởng giả khi ấy chính là thân ta.

Vào hiền kiếp này có Đức Phật Thích Ca xuất hiện ở Đời, Thiên Nữ ấy Sau khi mệnh chung lại sanh vào thành La Duyệt, làm con gái Bà La Môn Kiếp Tỷ La, dung mạo đoan chánh hơn các thiếu nữ khác.

Con gái của Bà La Môn Kiếp Tỷ La đẹp như tượng vàng tử ma, ai đứng gần nàng đều bị lu mờ đen tối. Ý của nàng ấy không tham ngũ dục. Các em chớ nghĩ gì, cô gái ấy đâu phải người nào lạ, con gái của Bà La Môn bấy giờ chính là thân ta.

Các em nên biết!

Do nhân duyên công đức nhiều kiếp nên ta làm vợ của Tỷ Bát La Ma Nạp là Ma Ha Ca Diếp. Tôn Giả Ðại Ca Diếp tự xuất gia trước, sau ta mới xuất gia. Ta tự nhớ trải qua vô số kiếp làm thân người nữ, do đó nên nay tự cười.

Ta do ngu si che mờ, nên cúng dường trải qua sáu Đức Phật, cầu làm thân nữ. Do nhân duyên này nên ta cười những kiếp đã qua. Bấy giờ, các Tỳ Kheo Ni nghe Tỳ Kheo Ni Bà Đà, tự nhớ túc mạng những việc đã qua trong vô số đời, liền đi đến chỗ Thế Tôn, cúi lạy ngồi một bên, đem hết mọi việc bạch lên Đức Phật. Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ Kheo Ni.

Các vị có thấy trong hàng Tỳ Kheo Ni Thanh Văn có ai tự nhớ việc trong vô số đời như Tỳ Kheo Ni ấy chăng?

Các Tỳ Kheo Ni bạch Phật: Bạch Thế Tôn, không thấy.

Phật bảo các Tỳ Kheo Ni: Ðệ tử bậc nhất trong hàng Thanh Văn của ta, tự nhớ lúc mạng trong vô số đời, chính là Tỳ Kheo Ni Kiếp Tỷ La. 

Bấy giờ, các Tỳ Kheo Ni nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm.

***

Tổng hợp