Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Bốn - Kinh Phật Thuyết Như Vậy - Chương Ba - Ba Pháp - Phẩm Bốn

Kinh Đại thừa • Thứ hai, 25/12/2023, 22:19 PM

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán

PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ

Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư

An Thế Cao, Đời Hậu Hán

TẬP BỐN

KINH PHẬT THUYẾT NHƯ VẬY

CHƯƠNG BA

BA PHÁP

PHẨM BỐN

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến, và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, có ba tầm tư bất thiện này.

Thế nào là ba?

Tầm tư liên hệ đến tự đề cao mình.

Tầm tư liên hệ đến lợi dưỡng, cung kính, danh vọng.

Tầm tư liên hệ đến lo lắng cho người khác.

Này các Tỳ Kheo, có ba tầm tư bất thiện này. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Ai có sự liên hệ,

Tự đề cao chính mình,

Liên hệ đến lợi dưỡng

Cung kính và tôn trọng,

Ai ưa thích, vui thích,

Làm thân, làm bạn hữu,

Những vị ấy đứng xa

Diệt tận các kiết sử.

Ai từ bỏ con cái,

Từ bỏ các loài vật,

Từ bỏ các lễ cưới

Bỏ cất chứa tài sản

Tỳ Kheo ấy có thể,

Chứng bồ đề vô thượng.

Ý nghĩa này được Thế Tôn nói đến, và tôi đã được nghe.

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh bị cung kính chinh phục, bị tâm cung kính xâm chiếm, sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh bị không cung kính chinh phục, tâm bị không cung kính xâm chiếm, sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh khi tâm bị chinh phục, bị xâm chiếm bởi cả hai cung kính và không cung kính, sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Này các Tỳ Kheo, sau khi không nghe một Sa Môn hay Bà La Môn nào khác nói lên, ta nói lên lời nói này:

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh, bị cung kính chinh phục, tâm bị cung kính xâm chiếm, sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh, khi bị không cung kính chinh phục, tâm bị không cung kính xâm chiếm, sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh khi bị chinh phục, tâm bị xâm chiếm bởi cả hai cung kính và không cung kính, sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Và này các Tỳ Kheo, vì rằng ta tự mình biết, tự mình thấy, tự mình tìm ra nên ta tuyên bố rằng:

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh, khi bị cung kính chinh phục, tâm bị cung kính xâm chiếm, sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh, khi bị không cung kính chinh phục, tâm bị không cung kính xâm chiếm, sau khi thân hoại mạng chung bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đoạ xứ, địa ngục.

Này các Tỳ Kheo, ta đã thấy các chúng sanh, khi bị chinh phục, tâm bị xâm chiếm bởi cả hai cung kính và không cung kính, sau khi thân hoại mạng chung bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

Ai khi được cung kính,

Khi không được cung kính,

Trong cả hai trường hợp,

Tâm định không lay chuyển.

Sống hạnh không phóng dật,

Tâm thường nhập thiền tư,

Với tâm tưởng tế nhị,

Chánh quán các sở kiến,

Ưa thích chấp thủ diệt,

Ðược gọi Bậc chân nhân.

Này các Tỳ Kheo, giữa Chư Thiên, có ba tiếng Chư Thiên này thỉnh thoảng được vang lên, tuỳ thời được khởi lên.

Thế nào là ba?

Này các Tỳ Kheo, khi nào Bậc Thánh đệ tử cạo bỏ râu tóc, đắp áo Cà Sa, nghĩ đến xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình.

Trong khi ấy, này các Tỳ Kheo, tiếng Chư Thiên được vang lên: Vị Thánh đệ tử này nghĩ đến chiến đấu với ác ma.

Này các Tỳ Kheo, đây là tiếng Chư Thiên thứ nhất, thỉnh thoảng được vang lên giữa Chư Thiên, tùy thời được khởi lên.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, khi nào Bậc Thánh đệ tử sống chuyên tâm tu tập về bảy bồ đề phần.

Trong khi ấy, này các Tỳ Kheo, tiếng Chư Thiên được vang lên: Vị Thánh đệ tử này chiến đấu với ác ma.

Này các Tỳ Kheo, đây là tiếng Chư Thiên thứ hai, thỉnh thoảng được vang lên giữa Chư Thiên, tùy thời được khởi lên.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, khi nào Bậc Thánh đệ tử, với sự diệt tận các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự mình với thắng trí chứng ngộ, chứng đạt và an trú vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát, trong khi ấy, này các Tỳ Kheo, tiếng Chư Thiên vang lên: Vị Thánh đệ tử này đã chiến thắng trong chiến trận. Ðứng đầu trong chiến trận, sau khi chiến thắng, vị ấy an trú.

Này các Tỳ Kheo, đây là tiếng Chư Thiên thứ ba, thỉnh thoảng được vang lên giữa Chư Thiên, tùy thời được khởi lên.

Này các Tỳ Kheo, giữa Chư Thiên có tiếng Chư Thiên này, thỉnh thoảng được vang lên, tuỳ thời được khởi lên.

Thấy đệ tử Chánh Giác

Chiến thắng trong chiến trận,

Chư Thiên cũng đảnh lễ,

Bậc vĩ đại như vậy,

Bậc trí tuệ chín muồi.

Chúng tôi đảnh lễ Ngài,

Người được luyện thuần thục,

Vì Ngài đã chiến thắng,

Trận đánh rất khó thắng.

Ngài đã chiến thắng được

Quân đội của thần chết,

Không còn trở ngại gì,

Nhờ giải thoát của Ngài.

Như vậy các Thiên Nhân,

Ðảnh lễ vị như vậy,

Vị đạt được mục đích,

Chắc chắn các Thiên Nhân,

Ðảnh lễ trong vị ấy,

Pháp gì giúp thoát được,

Khỏi thần chết chi phối.

Này các Tỳ Kheo, khi nào một Thiên Nhân mệnh chung từ bỏ thân Chư Thiên, có năm tướng xuất hiện ra trước: Các vòng hoa héo úa, áo quần bị uế nhiễm, mồ hôi chảy ra từ nách, thân sắc trở thành xấu xí, Thiên Nhân không hoan hỷ tại chỗ ngồi Chư Thiên.

Này các Tỳ Kheo, Chư Thiên sau khi biết Thiên Tử này mệnh chung, nói ba lời để cổ vũ: Từ đây, Hiền Giả hãy đi đến cõi lành! Sau khi đi đến cõi lành, hãy nhận được những gì khéo nhận được. Sau khi nhận được những gì khéo nhận, hãy khéo an trú.

Ðược nghe nói vậy, một Tỳ Kheo bạch Thế Tôn: Bạch Thế Tôn, thế nào được gọi là đi đến cõi lành của Chư Thiên?

Bạch Thế Tôn, thế nào được gọi là nhận được những gì khéo nhận được của Chư Thiên?

Bạch Thế Tôn, thế nào được gọi là khéo an trú của Chư Thiên?

Này các Tỳ Kheo, được địa vị làm người được gọi là đi đến cõi lành của Chư Thiên.

Khi được địa vị làm người, được lòng tin trong pháp và luật do Như Lai thuyết giảng, này các Tỳ Kheo, đây được gọi là nhận được những gì khéo nhận được của Chư Thiên.

Khi lòng tin được nhập vào, được an trú thành gốc rễ, kiên trì, không bị làm tan nát bởi Sa Môn, Bà La Môn, Thiên Nhân, Ác ma, Phạm Thiên hay bất cứ ai ở đời thì được gọi là khéo an trú của Chư Thiên.

Khi nào vị Thiên Nhân,

Từ bỏ thân Chư Thiên,

Vì thọ mạng đã hết,

Ba tiếng được thốt lên,

Do Chư Thiên an ủi,

Cổ vũ khiến hoan hỷ.

Từ đây, này hiền giả,

Hãy đi đến cõi lành,

Cộng trú với loài người.

Khi đã được làm người,

Trong chánh pháp vi diệu,

Hãy lấy được lòng tin,

Lòng tin ấy vô thượng.

Hiền giả hãy thâm nhập,

Vào trong lòng tin ấy,

An trú thành gốc rễ,

Cho đến trọn sanh mạng,

Không bị làm tan nát,

Trong điệu pháp khéo giảng.

Từ bỏ thân làm ác,

Từ bỏ lời nói ác,

Từ bỏ ý nghĩ ác,

Và mọi hành động khác,

Ðược xem là thuộc ác.

Thân làm các hạnh lành,

Làm nhiều lời nói lành,

Sau khi ý nghĩ lành,

Vô lượng, không sanh y.

Rồi làm các công đức

Cho sanh y đời sau

Làm xong nhiều công đức

Với bố thí rộng rãi,

Rồi an trú người khác,

Bị tử vong chi phối,

Trong đời sống phạm hạnh,

Trong chánh pháp vi diệu.

Với lòng từ mẫn này,

Chư Thiên khi biết được.

Một Thiên Nhân mệnh chung,

Liền nói lời cổ vũ.

Thiên Nhân hãy đến đây,

Hãy đến lại nhiều lần.

Có ba hạng người này xuất hiện ở đời, xuất hiện đem lại hạnh phúc cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, vì lòng thương tưởng cho đời, vì lợi ích, vì hạnh phúc, vì an lạc cho Chư Thiên và loài người.

Thế nào là ba?

Ở đây, này các Tỳ Kheo, Như Lai xuất hiện ở đời, Bậc A La Hán, Chánh Ðẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Ðiều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn.

Ngài Thuyết Pháp sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, có nghĩa, có văn, trình bày phạm hạnh hoàn toàn viên mãn thanh tịnh.

Này các Tỳ Kheo, đây là hạng người thứ nhất xuất hiện ở đời, xuất hiện đem lại hạnh phúc cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, vì lòng thương tưởng cho đời, vì lợi ích, vì hạnh phúc, vì an lạc, cho Chư Thiên và loài người.

Lại nữa này các Tỳ Kheo, đệ tử của Bậc Ðạo Sư ấy, Bậc A La Hán, các lậu hoặc đã đoạn tận, phạm hạnh đã thành tựu, việc cần làm đã làm, gánh nặng đã đặt xuống, mục đích của mình đã đạt được, hữu kiết sử đã đoạn tận, đã giải thoát nhờ chánh trí.

Vị ấy Thuyết Pháp sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, có nghĩa, có văn, trình bày phạm hạnh hoàn toàn viên mãn thanh tịnh.

Này các Tỳ Kheo, đây là hạng người thứ hai xuất hiện ở đời, xuất hiện đem đến hạnh phúc cho nhiều người, an lạc cho nhiều người vì lòng thương tưởng cho đời, vì lợi ích, vì hạnh phúc, vì an lạc cho Chư Thiên và loài người.

Lại nữa, này các Tỳ Kheo, đệ tử Bậc Ðạo Sư ấy là Bậc hữu học, đang đi trên con đường, vị nghe nhiều, giới cấm được gìn giữ.

Vị ấy cũng Thuyết Pháp sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, có nghĩa, có văn, trình bày phạm hạnh hoàn toàn viên mãn thanh tịnh.

Này các Tỳ Kheo, đây là hạng người thứ ba xuất hiện ở đời, xuất hiện đem đến hạnh phúc cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, vì lòng thương tưởng cho đời, vì lợi ích, vì hạnh phúc, vì an lạc cho Chư Thiên và loài người.

Này các Tỳ Kheo, có ba hạng người xuất hiện ở đời, xuất hiện đem đến hạnh phúc cho nhiều người, an lạc cho nhiều người, vì lòng thương tưởng cho đời, vì lợi ích, vì hạnh phúc, vì an lạc cho Chư Thiên và loài người.

Bậc Ðạo Sư ở đời,

Ðại ẩn sĩ thứ nhất,

Tiếp nối theo vị ấy

Là đệ tử Ðạo Sư,

Ðã tu tập tự ngã,

Tiếp đến Bậc hữu học,

Ðang đi trên con đường,

Bậc nghe nhiều học nhiều,

Bậc giới cấm đầy đủ.

Ba vị tối thượng này,

Giữa Chư Thiên, loài người,

Bậc tác thành hào quang,

Bậc tuyên bố chánh pháp

Mở toang cửa bất tử,

Ðã giúp đỡ nhiều người.

Thoát ly khỏi ách nạn.

Những ai tùy bước theo,

Con đường khéo thuyết giảng,

Bởi Bậc Vô Thượng Sĩ,

Bậc cầm đầu lữ hành,

Vị ấy tại đời này,

Chấm dứt mọi khổ đau,

Những vị không phóng dật,

Trong giáo lý thiện thệ.

Này các Tỳ Kheo, hãy sống tuỳ quán bất tịnh trên thân, hãy khéo an trú niệm hơi thở vô hơi thở ra, đặt niệm trước mặt, hướng về nội tâm. Hãy sống tùy quán vô thường trong tất cả các hành.

Này các Tỳ Kheo, khi sống tùy quán bất tịnh trên thân tham tùy miên đối với tịnh giới được đoạn trừ. Khi khéo an trú niệm hơi thở vô hơi thở ra, đặt niệm trước mặt, hướng về nội tâm, thời các tâm hướng ngoại, dự phần vào tổn hại không có.

Khi sống tùy quán vô thường trong tất cả hành, thời vô minh trừ diệt, minh được khởi lên.

Quán bất tịnh trên thân,

Niệm thở vô thở ra,

Tịnh chỉ tất cả hành,

Thường nhiệt tâm, chánh kiến,

Vị Tỳ Kheo như vậy,

Ðã thấy rất chân chánh,

Từ đấy ở nơi đây,

Vị ấy được giải thoát,

Thắng trí được thành tựu,

Lắng dịu thật an tịnh,

Vị ẩn sĩ như vậy,

Chắc vượt khỏi ách nạn.

Với vị Tỳ Kheo hành trì tùy pháp đúng pháp, đây là cách thức đúng đắn để giải thoát những chữ: Thực hành tùy pháp đúng pháp.

Khi vị ấy nói vị ấy nói đúng pháp không phải phi pháp.

Khi vị ấy suy tư, vị ấy suy tư với suy tư đúng pháp, không phải suy tư phi pháp.

Do từ bỏ hai điều ấy, vị ấy trú xả, chánh niệm tỉnh giác.

Thích pháp, hân hoan pháp,

Suy tư trên chánh pháp,

Tỳ Kheo tùy niệm pháp,

Chánh pháp không tổn giảm,

Khi đi hoặc khi đứng,

Khi ngồi hoặc khi nằm,

Nội tâm được chế ngự

Vị ấy đạt an tịnh.

Này các Tỳ Kheo, có ba tầm bất thiện này, tác thành mù, tác thành không mắt, tác thành không trí, đưa đến tuệ đoạn diệt, dự phần vào tổn hại, không đưa đến Niết Bàn.

Thế nào là ba?

Này các Tỳ Kheo, dục tầm tác thành mù, tác thành không mắt, tác thành không trí, đưa đến tuệ đoạn diệt, dự phần vào tổn hại, không đưa đến Niết Bàn.

Này các Tỳ Kheo, sân tầm tác thành mù, tác thành không mắt, tác thành không trí, đưa đến tuệ đoạn diệt, dự phần vào tổn hại, không đưa đến Niết Bàn.

Này các Tỳ Kheo, hại tầm tác thành mù, tác thành không mắt, tác thành không trí, đưa đến tuệ đoạn diệt, dự phần vào tổn hại, không đưa đến Niết Bàn.

Này các Tỳ Kheo, có ba thiện tầm này, tác thành không mù, tác thành mắt, tác thành trí, làm tăng trưởng trí tuệ, không dự vào phần tổn hại, đưa đến Niết Bàn.

Thế nào là ba?

An ổn tầm, này các Tỳ Kheo, tác thành không mù, tác thành mắt, tác thành trí, làm tăng trưởng trí tuệ, không dự phần làm tổn hại, đưa đến Niết Bàn.

Vô sân tầm, này các Tỳ Kheo, tác thành không mù, tác thành mắt, tác thành trí, làm tăng trưởng trí tuệ, không dự phần vào tổn hại, đưa đến Niết Bàn.

Vô hại tầm, này các Tỳ Kheo, tác thành không mù, tác thành mắt, tác thành trí, làm tăng trưởng trí tuệ, không dự phần vào tổn hại, đưa đến Niết Bàn.

Này các Tỳ Kheo, có ba thiện tầm này, tác thành không mù, tác thành mắt, tác thành trí, làm tăng trưởng trí tuệ, không dự phần vào tổn hại, đưa đến Niết Bàn.

Hãy suy tư, suy tầm,

Ba tầm thuộc chánh thiện,

Ðối ba tư duy ác,

Hãy từ bỏ, lánh xa.

Vị ấy chăc chế ngự,

Hành tướng các tư duy,

Như cơn mưa dẹp sạch,

Các bụi bậm chất chứa.

Vị ấy thật chắc chắn

An tịnh tầm với tâm.

Ở đây vị ấy đạt,

Con đường an tịnh đạo.

Này các Tỳ Kheo, có ba nội uế, nội thù này, nội đối thủ, nội sát nhân, nội thù địch này.

Thế nào là ba?

Tham, này các Tỳ Kheo, là nội uế, nội thù, nội đối thủ, nội sát thủ, nội sát nhân, nội thù địch.

Sân, này các Tỳ Kheo, là nội uế, nội thù, nội đối thủ, nội sát nhân, nội thù địch.

Si, này các Tỳ Kheo, là nội uế, nội thù, nội đối thủ, nội sát nhân, nội thù địch.

Này các Tỳ Kheo, có ba nội uế, nội thù, nội đối thủ, nội sát nhân, nội thù địch này.

Tham sanh ra bất hạnh,

Tham làm tâm dao động,

Tham chính là sợ hãi,

Sanh ra từ bên trong,

Loài người không rõ biết

Loại tham đặc biệt ấy.

Người tham không biết rõ

Ðâu chính là lợi ích,

Người tham không thấy được

Ðâu chính là chánh pháp.

Mù lòa và tối tăm,

Sẽ xuất hiện, có mặt,

Ở nơi một người nào,

Có tham cùng chung sống.

Ai đoạn trừ được tham,

Không tham vật đáng tham,

Với ai tham đoạn trừ

Như giọt nước lá sen.

Sân sanh ra bất hạnh,

Sân làm tâm dao động.

Sân chính là sợ hãi,

Sanh ra từ bên trong

Loài người không rõ biết,

Lòng sân đặc biệt ấy.

Người sân không biết rõ

Ðâu chính là lợi ích,

Người sân không thấy được

Ðâu chính là chánh pháp,

Mù lòa và tối tăm,

Sẽ xuất hiện, có mặt,

Ở nơi sân người nào,

Có sân cùng chung sống.

Ai đoạn trừ được sân,

Không sân việc đáng sân,

Với ai, sân đoạn trừ,

Như quả cây Ta La

Ðược chặt đứt khỏi cành.

Si sanh ra bất hạnh,

Si làm tâm dao động,

Si chính là sợ hãi,

Sanh ra từ bên trong,

Loài người không rõ biết

Lòng si đặc biệt ấy

Người si không rõ biết

Ðâu chính là lợi ích,

Người si không thấy được

Ðâu chính là chánh pháp,

Mù lòa và tối tăm

Sẽ xuất hiện, có mặt,

Ở nơi một người nào,

Có si cùng chung sống.

Ai đoạn trừ được si,

Không si việc đáng si,

Vị ấy quét sạch được

Tất cả mọi si ám,

Như Mặt Trời mọc lên,

Quét sạch mọi tăm tối.

Ðiều này đã được Thế Tôn nói đến, đã được Bậc A La Hán nói đến và tôi đã được nghe: Này các Tỳ Kheo, bị chinh phục bởi ba phi diệu pháp, với tâm bị chúng xâm chiếm, Devadatta bị rơi vào đọa xứ, bị rơi vào địa ngục, trú cả kiếp ở đây, không thể cứu chữa.

Thế nào là ba?

Bị chinh phục bởi ác dục tâm bị ác dục xâm chiếm, Devadatta bị rơi vào đoạ xứ, bị rơi vào địa ngục, trú cả kiếp ở đấy, không thể cứu chữa.

Bị chinh phục bởi ác bằng hữu, với tâm bị ác bằng hữu xâm chiếm, Devadatta bị rơi vào đọa xứ, bị rơi vào địa ngục, trú cả kiếp ở đấy, không thể cứu chữa.

Dầu cho còn có những thượng pháp cần phải làm, do đạt được những chứng đắc đặc biệt, nhưng chỉ có giá trị tầm thường, Devadatta đã dừng lại giữa đường.

Này các Tỳ Kheo, bị chinh phục bởi ba phi diệu pháp này, với tâm bị chúng xâm chiếm, Devadatta bị rơi vào đọa xứ, bị rơi vào địa ngục, trú cả kiếp ở đấy, không thể cứu chữa. Thế Tôn đã nói lên ý nghĩa này. Ở đây, điều này được nói đến.

Người khởi lên ác dục,

Không được sanh đời này,

Hãy biết nhờ điểm này,

Sanh thú người ác dục.

Ta được nghe như sau

Về Ðề Va Đát Ta:

Ðược biết là Hiền Trí,

Ðược nhận có tự ngã,

Ðã đứng, được chói sáng,

Chói sáng với danh vọng.

Tự xem mình bằng Ngài

Ðã chống lại Như Lai,