Phật Thuyết Kinh Tiểu Bộ - Tập Mười - Chuyện Tiền Thân đức Phật - Chương Sáu - Phẩm Sáu Bài Kệ - Chuyện Chim Bồ Câu Tiền Thân Kapota
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư An Thế Cao, Đời Hậu Hán
PHẬT THUYẾT KINH TIỂU BỘ
Hán dịch: Ngài Tam Tạng Pháp Sư
An Thế Cao, Đời Hậu Hán
TẬP MƯỜI
CHUYỆN TIỀN THÂN ĐỨC PHẬT
CHƯƠNG SÁU
PHẨM SÁU BÀI KỆ
CHUYỆN CHIM BỒ CÂU
TIỀN THÂN KAPOTA
Ta đây mạnh khỏe, dạ an vui. Chuyện này bậc Ðạo Sư kể trong lúc trú tại Kỳ Viên về một Tỳ Kheo tham lam. Chuyện vị Tỳ Kheo tham lam này đã được kể đầy đủ theo nhiều cách.
Ở đây bậc Ðạo Sư hỏi có thật ông tham lam chăng, và khi ông thú nhận quá đúng thế, Ngài bảo: Này Tỳ Kheo, không phải chỉ bây giờ mà ngày xưa nữa, ông cũng tham lam và đã chết vì lòng tham ấy. Nói xong Ngài kể một chuyện quá khứ.
Ngày xưa, khi Vua Brahmadatta trị vì ở Ba La Nại, Bồ Tát được sinh làm bồ câu con và sống trong lồng kết bằng liễu gai ở nhà bếp của một phú thương thành Ba La Nại. Bấy giờ một con quạ thèm ăn cá thịt lại làm bạn với bồ câu này, và sống cùng chỗ ấy.
Một hôm nó chợt thấy nhiều cá thịt liền nghĩ: Ta sẽ ăn đám cá thịt này. Rồi nằm xuống rên rỉ trong lồng.
Khi bồ cầu đến bảo: Này bạn, ta cùng bay nhanh ra tìm mồi.
Quạ từ chối đáp: Tôi đang bị ốm liệt vì cơn đau bụng do bội thực, bạn đi đi.
Khi bồ câu khuất dạng, quạ tự nhủ: Kẻ thù hay quấy phá ta đã đi rồi. Bây giờ ta muốn ăn thịt cá tùy thích.
Nghĩ vậy, quạ ngâm vần kệ đầu:
Ta đây khỏe mạnh, dạ an vui,
Vì chú bồ câu đã biến rồi,
Ta muốn làm cơn thèm dịu xuống
Rau thơm cùng thịt khỏe thêm người!
Vì thế khi người đầu bếp chiên cá thịt xong, vừa bước ra khỏi bếp, vừa chùi mồ hồi chảy dòng dòng, con quạ nhảy ra khỏi tổ và dấu mình trong chậu gia vị.
Chậu ấy phát ra tiếng cạch khiến người đầu bếp vội quay lại, tóm lấy con quạ vặt hết lông. Rồi xay một ít gừng tươi và hạt cải trắng, chú giả chung với chà là thối, bôi lên khắp mình con quạ, vừa xát mạnh thân nó với một mảnh sành làm cho nó bị thương nặng. Sau đó chú lấy sợi dây treo mảnh sành lên cổ nó rồi lại ném vào thúng và bỏ đi.
Khi bồ câu trở về thấy quạ, liền bảo: Ông hạc nào đây lại nằm trong thúng của bạn thân ta đó kìa?
Bạn ta tính tình nóng nảy sẽ về giết chim lạ mặt này ngay.
Nói đùa thế xong, bồ câu ngâm vần kệ thứ hai:
Con mây này với chiếc mào cao,
Ngài chiếm chỗ chim bạn tớ sao?
Ông hạc, đến đây, thân hữu quạ
Tính tình nóng nảy, biết không nào?
Quạ nghe vậy liền ngâm vần kệ thứ ba:
Bạn cứ cười to trước cảnh này,
Ta lâm hoạn nạn đáng thương thay!
Hỏa đầu quân vặt lông trần trụi,
Gia vị, chà là thối tẩm đầy.
Bồ câu vẫn còn muốn đùa, liền ngâm vần kệ thứ tư:
Tắm sạch, dầu thơm xát ngạt ngào,
No say ăn uống thỏa dường bao!
Cổ ông sáng chói đồ trang sức,
Ông đến Ba La Nại đó sao?
Quạ ngâm tiếp vần kệ thứ năm:
Bạn thiết hay cừu địch của ta
Chớ đi Ba La Nại bây giờ!
Mình trần chúng vặt, còn trêu ghẹo
Buộc mảnh sành trên ngực ấy mà!
Bồ câu nghe vậy, ngâm vần kệ cuối cùng:
Bỏ các thói hư tật xấu kia
Tính tình như quạ khó làm ghê!
Chim nên thận trọng bay xa lánh
Thực phẩm loài người ăn thỏa thuê.
Sau khi khiển trách quạ xong, bồ câu không ở lại đó nữa mà giương đôi cánh bay đi nơi khác. Nhưng Quạ chết ngay tại chỗ. Ðến đây bậc Ðạo Sư chấm dứt pháp thoại và tuyên thuyết các sự thật. Vào lúc kết thúc các sự thật, vị Tỳ Kheo tham lam đã đắc Nhị Quả Nhất Lai.
Rồi Ngài nhận diện tiền thân: Thuở ấy, con quạ là Tỳ Kheo tham lam này và bồ câu chính là ta vậy.
***
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Năm - Phẩm Mười Bảy - Phẩm Tham Hành - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh đại Bát Nhã Ba La Mật đa - Hội Thứ Ba - Phẩm Ba Mươi Mốt - Phẩm Tuyên Hóa - Phần Ba
Phật Thuyết Kinh Bảo Như Lai Tam Muội - Phần Bốn
Phật Thuyết Kinh Trung A Hàm - Phẩm Mười Hai - Phẩm Phạm Chí - Kinh A Lan Na
Phật Thuyết Kinh đà La Ni Tập - Phần Bảy - Bát Nhã Ba La Mật đa đại Tâm Kinh - Tập Bốn
Phật Thuyết Kinh Hiền Ngu - Phẩm Bốn Mươi - Phẩm đại Thí Tát Biển
Phật Thuyết Kinh Phật Bát Nê Hoàn - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm - Phẩm Hai Mươi Sáu - Phẩm Thập địa - Phần Hai
Phật Thuyết Kinh Tạp A Hàm - Kinh Vô Học Tam Minh - Phần Một
Phật Thuyết Kinh Lục độ Tập - Chương Một - Bố Thí độ Vô Cực - Kinh Số mười Bảy